3. Stabilna unia energetyczna z perspektywiczną polityką w kwestii zmiany klimatu
"Bieżące wydarzenia geopolityczne dały nam boleśnie odczuć, że Europa w zbyt dużym stopniu polega na przywozie gazu i paliwa. Pragnę zatem zreformować i zreorganizować europejską politykę energetyczną, przekształcając ją w nową europejską unię energetyczną”.
Jean-Claude Juncker, Wytyczne polityczne, 15 lipca 2014 r.
Musimy bezzwłocznie zająć się problemem braku spójnej polityki w dziedzinie energii i zmiany klimatu w 28 państwach członkowskich. W lutym 2015 r. Komisja przedstawiła szczegółowy plan budowy unii energetycznej. Pozwoli on na osiągnięcie dwóch celów: ograniczenie emisji oraz zwiększenie bezpieczeństwa, trwałości i niezawodności systemów energetycznych.
Wymaga to połączenia infrastruktur i rynków, aby energia mogła swobodnie pokonywać granice państwowe. Sieci energetyczne muszą być zaprojektowane tak, by tańsza energia elektryczna wyprodukowana na farmach wiatrowych na Atlantyku albo na nizinnych farmach słonecznych mogła trafić do zakładów przemysłowych i gospodarstw domowych tam, gdzie jest najbardziej potrzebna.
Z tego względu w marcu 2015 r. Komisja uzgodniła z Francją, Hiszpanią i Portugalią wzmocnienie połączeń z Półwyspem Iberyjskim. Udzieliła też wsparcia Włochom i Malcie, aby umożliwić położenie kabla, który w kwietniu 2015 r. położył kres izolacji maltańskiej sieci energetycznej. Zmniejszy się częstotliwość przerw w dostawie energii – Malta nie jest już wyspą energetyczną.
Komisja ulepszyła też plan działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich, aby zbliżyć sieć energetyczną tej części UE do rynków europejskich. Wzmocni to bezpieczeństwo energetyczne krajów bałtyckich. Od lutego 2015 r. trwają też wspólne prace Komisji i państw Europy Środkowo-Wschodniej mające na celu zaprojektowanie sieci, które zapewnią dostawy gazu w przypadku zakłóceń w przywozie.
W lipcu Komisja przedstawiła wnioski, które umożliwią konsumentom korzystanie z nowych technologii w celu zmniejszenia rachunków. Zaproponowała przede wszystkim zwiększenie czytelności systemu etykietowania efektywności energetycznej i wprowadzenie zachęt, dzięki którym producenci będą opracowywać i sprzedawać bardziej energooszczędne urządzenia. Po wejściu w życie nowe przepisy przyczynią się do zaoszczędzenia energii równej dzisiejszemu łącznemu zużyciu w trzech państwach bałtyckich. Komisja przedstawiła też środki, które mają zachęcić konsumentów do korzystania z inteligentnych domowych systemów pomiarowych. Ułatwiają one zarządzanie
konsumpcją i porównanie cen oferowanych przez różnych dostawców.
Również w lipcu Komisja rozpoczęła dostosowywanie rynków energii do nowych form jej produkcji, takich jak źródła odnawialne. Zreformowała unijny system handlu uprawnieniami do emisji. Celem tych działań jest zachęcenie sektorów energochłonnych do modernizacji zakładów i do korzystania z innowacyjnych rozwiązań, aby ograniczyć emisje dwutlenku węgla i umożliwić ich wychwytywanie.
Przejście na gospodarkę niskoemisyjną napędza innowacje. Już dzisiaj energia ze źródeł odnawialnych zaspokaja potrzeby 78 mln Europejczyków i pokrywa jedną czwartą zużycia energii elektrycznej w UE. Zapewnia zatrudnienie ponad milionowi osób i generuje obroty rzędu 130 mld EUR, w tym wywóz o wartości 35 mld EUR. W posiadaniu europejskich przedsiębiorstw znajduje się dzisiaj 40 proc. patentów na technologie pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. Szybkie tempo przemian technologicznych zwiększa potencjał globalnego handlu zielonymi technologiami. Samochody i samoloty przyszłości, napędzane energią elektryczną, sprawią, że potrzebne będą nowe technologie, takie jak inteligentne urządzenia, energia słoneczna i baterie elektryczne, które przyspieszą przejście na gospodarkę niskoemisjyjną. W związku z tym w procesie wdrażania unii energetycznej strategicznie skupiono się na badaniach naukowych i innowacjach oraz na uczynieniu z UE światowego lidera w dziedzinie odnawialnych źródeł energii.
Razem działania te pomogą UE w wywiązaniu się z zobowiązania do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40 proc. do 2030 r. Dadzą też wyraźny sygnał innym państwom przed konferencją ONZ w sprawie zmiany klimatu w Paryżu w grudniu 2015 r.