„Ostatnie przerażające wydarzenia na Morzu Śródziemnym udowodniły, że Europa musi, pod każdym względem, lepiej zarządzać migracją. Jest to przede wszystkim obowiązek humanitarny. Jestem przekonany, że musimy ściśle ze sobą współpracować, w duchu solidarności”.
Jean-Claude Juncker, Wytyczne polityczne, 15 lipca 2014 r.

Migracja i przepływy uchodźców stanowią jedno z największych wyzwań, przed którymi staje UE. Liczba osób ubiegających się o azyl, zarejestrowanych w UE, wzrosła o 44 proc. – z 435 tys. w 2013 r. do 626 tys. w 2014 r. Odnotowano znaczny wzrost liczby przypadków nielegalnego przekroczenia granicy; w ciągu pierwszych pięciu miesięcy 2015 r. odnotowano 153 tys. migrantów na granicach zewnętrznych Europy. Stanowi to wzrost o 149 proc. w porównaniu do tego samego okresu w 2014 r.

Podjęliśmy działania w celu zapewnienia wspólnej europejskiej reakcji na to zjawisko. W maju Komisja przedstawiła Europejski program w zakresie migracji i wdrożyła pierwsze środki wchodzące w jego zakres. Podjęliśmy szybkie działania, aby złagodzić kryzys. Rozprawiliśmy się z siatkami przemytników. Dzięki środkom przeznaczonym na ten cel przez państwa członkowskie trzykrotnie zwiększyliśmy europejską obecność w regionie Morza Śródziemnego, co pozwoliło uratować ponad 120 tys. osób.

Komisja reagowała szybko i wielokrotnie podkreślała, że europejskie podejście jest niezbędne. Każdego dnia uchodźcy docierają do naszych brzegów i na nasze granice. Wyraźnie widać, że potrzebne są ambitne działania na szczeblu UE, prowadzone w oparciu o wspólną solidarność i odpowiedzialność.

W maju 2015 r. zaproponowaliśmy Włochom i Grecji pomoc polegającą na relokacji 40 tys. osób, które dotarły do wybrzeży tych krajów, do innych państw członkowskich w celu rozpatrzenia tam ich wniosków azylowych. Państwa członkowskie poparły nasze propozycje dotyczące przesiedlenia ludności z obozów dla uchodźców spoza UE. Wkrótce przesiedlonych zostanie ponad 22 tys. uchodźców.

Nie możemy jednak na tym poprzestać. Aby stawić czoła wyjątkowemu charakterowi obecnego kryzysu związanego z uchodźcami, w dniu 9 września 2015 r. zaproponowaliśmy relokację dodatkowych 120 tys. uchodźców z Włoch, Grecji i Węgier. Jest to część większego pakietu środków obejmującego wykaz bezpiecznych krajów pochodzenia, stały mechanizm relokacji, który będzie uruchomiany automatycznie w przypadku sytuacji kryzysowych w przyszłości, oraz działania dyplomatyczne mające na celu ustabilizowanie sytuacji w krajach, z których uchodźcy uciekają.

Podwoiliśmy wysokość funduszu nadzwyczajnego przeznaczonego na pomoc najbardziej dotkniętym państwom członkowskim z 25 mln EUR do 50 mln EUR rocznie. W ramach naszego nowego podejścia „Hotspot” agencje UE podjęły współpracę w terenie z władzami krajowymi w celu szybkiej identyfikacji i rejestracji napływających uchodźców oraz pobierania od nich odcisków palców. Umożliwia to również zapewnienie niezwłocznego powrotu wszystkich osób, które nie wymagają ochrony międzynarodowej

Komisja przedstawiła plan działania mający na celu usprawnienie wykrywania i ścigania przestępczych siatek przemytników, jak również operację w dziedzinie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony mającą na celu gromadzenie danych wywiadowczych, a w fazie drugiej przechwytywanie i niszczenie statków przemytników.

Partnerstwa z krajami pochodzenia i tranzytu są niezbędnym elementem przyczyniającym się do tworzenia możliwości rozwoju i niesienia pomocy. W tym celu UE będzie rozmieszczała oficerów łącznikowych ds. migracji w delegaturach UE, a także przeznaczy 96,8 mld EUR na unijną pomoc w zakresie współpracy zewnętrznej na lata 2014–2020.