Przydatne linki
Jesteś tutaj: Strona główna 
Plan Inwestycyjny dla Europy Media społecznościowe wezwane do przestrzegania unijnego prawa konsumenckiego
Plan Inwestycyjny dla Europy Media społecznościowe wezwane do przestrzegania unijnego prawa konsumenckiegoMedia społecznościowe wezwane do przestrzegania unijnego prawa konsumenckiego
Unijne urzędy i organizacje zajmujące się ochroną konsumenta otrzymują coraz więcej skarg od użytkowników serwisów społecznościowych, którzy padli ofiarą oszustw i wyłudzeń. Skargi dotyczą też niezgodności niektórych warunków świadczenia usług z unijnym prawem ochrony konsumenta.
W związku z tym w listopadzie ubiegłego roku unijne organy ochrony konsumenta, z inicjatywy francuskiego urzędu ochrony konsumenta i przy wsparciu Komisji Europejskiej, zwróciły się na piśmie do Facebooka, Twittera i Google + z prośbą o ustosunkowanie się do tych dwóch kwestii.
W czwartek 16 marca przedstawiciele unijnych organów ochrony konsumenta, Komisji Europejskiej i wymienionych firm spotkali się, by omówić proponowane rozwiązania. Serwisy społecznościowe mają teraz miesiąc na opracowanie konkretnych zmian, które zapewnią zgodność ich portali z przepisami UE. Komisja i organy ochrony konsumenta przeanalizują te propozycje. Jeżeli nie będą zadowalające, organy ochrony konsumenta będą mogły zastosować środki prawne.
Komisarz Věra Jourová powiedziała: Media społecznościowe stały się elementem naszego życia. Większość Europejczyków korzysta z nich regularnie. Znaczenie internetowych portali społecznościowych rośnie, nadszedł więc moment, by i w tym sektorze zagwarantować przestrzeganie surowych unijnych przepisów chroniących konsumentów przed nieuczciwymi praktykami. Nie możemy się godzić na to, by spory konsumentów z UE z mediami społecznościowymi mogły być wnoszone tylko przed sądy w Kalifornii. Niedopuszczalne jest także pozbawianie użytkowników prawa do odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej w internecie. Firmy prowadzące portale społecznościowe muszą także wziąć na siebie większą odpowiedzialność za zwalczanie oszustw i wyłudzeń popełnianych za pośrednictwem ich platform. Bardzo dziękuję unijnym organom ochrony konsumenta, które w ostatnich miesiącach niestrudzenie pracowały z Komisją nad rozwiązaniem tego ważnego problemu. Licząc od dziś, media społecznościowe mają miesiąc na przedstawienie rozwiązań zgodnych z prawem UE.
Media społecznościowe zgodziły się na wprowadzenie zmian w dwóch obszarach:
· nieuczciwe warunki umów;
· zwalczanie oszustw i wyłudzeń, których ofiarą padają konsumenci korzystający z portali społecznościowych.
Doprecyzowanie warunków umów i skreślenie niezgodnych z prawem postanowień
Regulaminy korzystania z platform społecznościowych powinny zostać dostosowane do europejskiego prawa ochrony konsumenta. Zgodnie z dyrektywą w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich standardowe warunki umowne, które powodują znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta (art. 3), są uznawane za nieuczciwe, a zatem nieważne. Przepisy dyrektywy zobowiązują także do tego, by warunki były sporządzone prostym i zrozumiałym językiem (art. 5), aby konsumenci otrzymywali jasną i czytelną informację o swoich prawach.
W praktyce oznacza to między innymi, że:
· media społecznościowe nie mogą pozbawiać konsumentów prawa do skierowania sprawy do sądu w państwie członkowskim zamieszkania;
· media społecznościowe nie mogą zobowiązywać konsumentów do rezygnacji z obowiązkowych praw, np. z prawa do odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej w internecie;
· warunki świadczenia usług nie mogą ograniczać lub zupełnie wykluczać odpowiedzialności mediów społecznościowych związanej z funkcjonowaniem serwisu;
· treści sponsorowane nie mogą być ukryte, lecz powinny być oznaczone jako takie;
· media społecznościowe nie mogą jednostronnie zmieniać warunków świadczenia usług, chyba że z odpowiednim wyprzedzeniem wyraźnie poinformują konsumentów o powodach takich zmian oraz umożliwią im odstąpienie od umowy;
· warunki świadczenia usług nie mogą przyznawać operatorom mediów społecznościowych nieograniczonej swobody uznania co do usuwania treści;
· wypowiedzenie umowy przez operatora mediów społecznościowych powinno podlegać jasnym zasadom, a decyzja w tej sprawie nie może zapadać jednostronnie i bez uzasadnienia.
Usuwanie oszukańczych treści wprowadzających konsumentów w błąd
Firmy prowadzące portale społecznościowe muszą usuwać ze swoich stron wszelkie oszukańcze treści (np. scam)), które mogą wprowadzać konsumentów w błąd, gdy tylko dowiedzą się o zaistnieniu takich praktyk. Krajowe organy ochrony konsumenta powinny mieć bezpośredni i zestandaryzowany kanał komunikacji do sygnalizowania operatorom mediów społecznościowych takich nieprawidłowości (np. naruszeń dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych lub dyrektywy w sprawie praw konsumentów). Za pośrednictwem tego kanału urzędy będą mogły także żądać usunięcia takich treści oraz uzyskiwać informacje dotyczące podmiotów odpowiedzialnych za naruszenia. Byłoby to zgodne z unijnym prawem ochrony konsumenta i z dyrektywą o handlu elektronicznym, która umożliwia państwom członkowskim wprowadzenie procedur usuwania nielegalnych informacji lub blokowania do nich dostępu.
Kilka przykładów niezgodnych z prawem praktyk:
· wyłudzanie pieniędzy od konsumentów;
· pułapki w abonamentach konsumenci mogą zarejestrować się za darmo „na próbę”, ale nie otrzymują jasnych i wystarczających informacji;
· sprzedaż podrabianych produktów;
· fałszywe promocje, np. „wygraj smartfona za 1 euro” rozpowszechniane w mediach społecznościowych, które dotyczyły prawdziwego konkursu, obejmującego jednak ukryty długoterminowy abonament za kilkaset euro rocznie.
Kontekst
Rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów łączy krajowe organy konsumenckie w paneuropejską sieć odpowiedzialną za egzekwowanie przepisów. Dzięki temu organ krajowy w jednym państwie członkowskim może zwrócić się do swojego odpowiednika w innym państwie UE z prośbą o interwencję w przypadku transgranicznego naruszenia unijnych przepisów konsumenckich.
Współpraca ta dotyczy prawa ochrony konsumenta w różnych obszarach, objętych m.in. dyrektywą o nieuczciwych praktykach handlowych, dyrektywą o handlu elektronicznym, dyrektywą w sprawie praw konsumentów lub dyrektywą w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.
W listopadzie 2016 r. sieć współpracy w zakresie ochrony konsumenta zakończyła skoordynowaną ocenę problematycznych praktyk występujących w głównych portalach społecznościowych (Facebook, Twitter i Google+). Proces ten odbył się z inicjatywy francuskiej Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Konkurencji, Spraw Konsumenta i Zwalczania Oszustw (DGCCRF) oraz przy wsparciu Komisji. Skontaktowano się także z organizacją branżową EDiMA.
