Coraz częściej nasza planeta musi zmagać się z nieprzewidywalnymi konsekwencjami zmiany klimatu i kurczących się zasobów naturalnych. Komisja Europejska przedstawia swoją strategię dotyczącą systemu finansowego wspierającego działania UE na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju.

Konieczne jest więc podjęcie natychmiastowych działań, by dostosować się do bardziej zrównoważonego modelu. Na konferencji klimatycznej w Paryżu uzgodniono cele UE na 2030 r., m.in. zredukowanie emisji gazów cieplarnianych o 40 proc. Osiągnięcie tych celów wymaga dodatkowych inwestycji o wartości ok. 180 mld euro. Komisja przedstawia dzisiaj plan działania opracowany na podstawie zaleceń przedstawionych przez grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. zrównoważonego finansowania, który ma zwiększyć rolę finansowania w stworzeniu sprawnie funkcjonującej gospodarki, która również pozwala spełniać cele środowiskowe i społeczne.

Plan Komisji dotyczący zrównoważonego finansowania wpisuje się w wysiłki podejmowane w ramach unii rynków kapitałowych mające na celu powiązanie finansowania z konkretnymi potrzebami europejskiej gospodarki dla dobra naszej planety i społeczeństwa. Jest on również jednym z kluczowych kroków w kierunku realizacji historycznego porozumienia paryskiego i planu działania UE na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans oświadczył: Dążenie do bardziej ekologicznej i zrównoważonej gospodarki sprzyja tworzeniu miejsc pracy, jest korzystne dla społeczeństwa i naszej planety. Dziś chcemy zapewnić, by system finansowy pozwolił nam osiągnąć ten cel. Dzięki naszym wnioskom inwestorzy i obywatele będą mogli dokonywać dobrego wyboru i tym samym wydawać pieniądze w sposób bardziej odpowiedzialny i wspierać zrównoważony rozwój.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych, skomentował: Zainspirowani pracą grupy ekspertów wysokiego szczebla przedstawiamy dziś nasze plany dotyczące szeroko zakrojonej reformy, które mogą stanowić globalny punkt odniesienia dla zrównoważonych finansów. Jedynie z pomocą sektora finansowego możemy wypełnić lukę w finansowaniu wynoszącą rocznie 180 mld euro i osiągnąć nasze cele w zakresie klimatu i energii. Dzięki temu będziemy mogli zapewnić zrównoważoną przyszłość kolejnym pokoleniom.

Jyrki Katainen, wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za zatrudnienie, wzrost gospodarczy, inwestycje i konkurencyjność, stwierdził: UE już teraz przoduje w inwestowaniu w efektywne gospodarowanie zasobami i infrastrukturę społeczną ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS). Co najmniej 40 proc. inwestycji w infrastrukturę ze środków EFIS będzie dotyczyć projektów, które przyczyniają się do osiągnięcia celów wyznaczonych w porozumieniu klimatycznym z Paryża, związanych z walką ze zmianą klimatu. Jednocześnie stworzenie warunków dla inwestorów prywatnych, by mogli realizować inwestycje w sposób zrównoważony, ma zasadnicze znaczenie w dążeniu do bardziej ekologicznej, zasobooszczędnej gospodarki o obiegu zamkniętym.

Miguel Arias Cañete, komisarz do spraw polityki klimatycznej i energetycznej, dodał: Globalne inwestycje mają kluczowe znaczenie w walce ze zmianą klimatu. W rozwiązania takie jak odnawialne źródła energii i sprawność energetyczna zainwestowano już biliony euro. Porozumienie klimatyczne z Paryża stwarza ogromną szansę na inwestycje. Jak możemy ją wykorzystać? Przedstawiony dziś plan działania sprawi, że europejski sektor finansowy stanie się wiodącym na świecie miejscem inwestycji w zielone technologie.

W zeszłym roku Komisja powołała grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. zrównoważonego finansowania. Jej zadaniem było opracowanie kompleksowego zestawu zaleceń dla sektora finansowego w celu wsparcia procesu przejścia na gospodarkę niskoemisyjną. Komisja, zainspirowana sprawozdaniem końcowym opracowanym przez grupę, proponuje dziś strategię UE na rzecz zrównoważonego finansowania, w której przewidziane są dalsze prace i przyszłe działania obejmujące wszystkie istotne podmioty w systemie finansowym. Działania te obejmują m.in.:

ustanowienie wspólnego języka na potrzeby zrównoważonego finansowania, tj. zunifikowanego systemu klasyfikacji – lub taksonomii UE – który pozwoli ustalić, co ma zrównoważony charakter, a także określić obszary, w których zrównoważone inwestycje mogą mieć największy wpływ;

stworzenie unijnych oznakowań dla proekologicznych produktów finansowych w oparciu o unijny system klasyfikacji: ułatwi to inwestorom stwierdzenie, czy dana inwestycja spełnia kryteria zielonych technologii niskoemisyjnych;

jasne określenie obowiązku podmiotów zarządzających aktywami i inwestorów instytucjonalnych, który polega na uwzględnianiu zrównoważonego rozwoju w procesie inwestycyjnym i dopracowaniu wymogów w zakresie ujawniania informacji;

zobowiązanie przedsiębiorstw inwestycyjnych i ubezpieczeniowych do doradzania klientom na podstawie ich preferencji w zakresie zrównoważonych rozwiązań;

uwzględnienie zrównoważonego rozwoju w wymogach ostrożnościowych: banki i towarzystwa ubezpieczeniowe są dla europejskiej gospodarki ważnym źródłem finansowania zewnętrznego. Komisja oceni, czy możliwe jest ponowne określenie wymogów kapitałowych wobec banków (tzw. czynnik proekologiczny) w kontekście zrównoważonych inwestycji, gdy jest to uzasadnione z punktu widzenia ryzyka, przy jednoczesnym zapewnieniu stabilności finansowej;

zwiększenie przejrzystości w sprawozdawczości przedsiębiorstw: Komisja proponuje przegląd wytycznych dotyczących informacji niefinansowych, tak by podawano je zgodnie z zaleceniami powołanej przez Radę Stabilności Finansowej grupy zadaniowej ds. ujawniania informacji finansowych związanych z klimatem.

Zawierając porozumienie paryskie w sprawie zmiany klimatu i przystępując do programu działań ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, UE i rządy na całym świecie zobowiązały się dążyć do zrównoważonej gospodarki i społeczeństwa sprzyjającego ochronie środowiska. UE już teraz dokonuje zmian na lepsze za sprawą unijnych ram energetyczno–klimatycznych do roku 2030, unii energetycznej, planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym oraz realizacji agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.

By osiągnąć bardziej zrównoważony wzrost gospodarczy, wszyscy muszą wnieść wkład. System finansowy nie jest pod tym względem wyjątkiem. Przekierowanie kapitału prywatnego na inwestycje bardziej sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi wymaga zastanowienia się na nowo i w dogłębny sposób, jak funkcjonuje nasz system finansowy. Jest to konieczne, jeśli UE ma osiągnąć bardziej zrównoważony wzrost gospodarczy, zapewnić stabilność systemu finansowego, a także promować większą przejrzystość i długoterminowe podejście w gospodarce. Ten tok myślenia jest również obecny przy realizowaniu projektu Unii Europejskiej dotyczącego unii rynków kapitałowych.

W 2016 r. Komisja powołała grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. zrównoważonego finansowania. W jej skład weszło 20 uznanych ekspertów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, sektor finansowy i środowisko akademickie oraz obserwatorów z instytucji europejskich i międzynarodowych. W styczniu 2018 r. grupa opublikowała sprawozdanie końcowe, w którym przedstawiła osiem priorytetowych działań, które jej zdaniem są niezbędnymi elementami wszystkich znaczących działań dotyczących zrównoważonego finansowania. Ogłoszony dziś plan działania jest zgodny z zaleceniami grupy.

W swoim sprawozdaniu okresowym z dnia 13 lipca 2017 r. grupa omówiła prace nad wieloma kluczowymi zaleceniami sformułowanymi w sprawozdaniu końcowym. Komisja ustosunkowała się do tego i już zaproponowała włączenie czynników z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego do mandatu europejskich urzędów nadzoru. Komisja przeprowadziła również konsultacje publiczne na temat obowiązków inwestorów instytucjonalnych i podmiotów zarządzających aktywami w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Dnia 22 marca 2018 r. Komisja zorganizuje konferencję wysokiego szczebla, na której omówiony zostanie przedstawiony dzisiaj plan działania.

Więcej informacji o zrównoważonym wzroście