W ramach kolejnego długoterminowego budżetu UE na lata 2021–2027 Komisja proponuje nowy, specjalny program dysponujący środkami w wysokości 4 mld euro, który ma wzmocnić pozycję konsumentów i zapewnić im ochronę, a także umożliwić europejskim małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) czerpanie pełnych korzyści ze sprawnie funkcjonującego jednolitego rynku.

Nowy program przyczyni się do wzmocnienia zarządzania rynkiem wewnętrznym. Będzie podnosić konkurencyjność przedsiębiorstw – a w szczególności MŚP – i wspierać zdrowie ludzi, zwierząt i roślin oraz dobrostan zwierząt, jak również ustanowienie ram dla europejskich statystyk.

Elżbieta Bieńkowska, komisarz do spraw rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP, stwierdziła: Jednolity rynek jest najważniejszym elementem UE. W ciągu 25 lat jego istnienia przyniósł on ogromne korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom w UE. Jednak aby dobrze odgrywał swoją rolę, musimy o niego odpowiednio dbać. Dziś proponujemy nowy program, który sprawi, że Europejczycy będą jeszcze bardziej odczuwać pozytywny wpływ jednolitego rynku.

Věra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, dodała: Musimy zapewnić konsumentom możliwość korzystania z przysługujących im praw. Oznacza to, że powinni oni mieć dostęp do praktycznych porad w kwestiach konsumenckich, a niebezpieczne produkty powinny zostać usunięte z rynku. Uda się to osiągnąć właśnie dzięki nowemu programowi na rzecz jednolitego rynku. Po raz pierwszy finansowane mają być procedury zbiorowego dochodzenia roszczeń, tak jak zapowiedzieliśmy w pakiecie „Nowy ład dla konsumentów.”

Komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenis Andriukaitis oświadczył: Cieszę się, że filar dotyczący bezpieczeństwa żywności jest jednym z głównych beneficjentów nowego programu na rzecz jednolitego rynku. Świadczy to o uznaniu znaczenia działań na rzecz zapewnienia sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego produktów spożywczych poprzez zapobieganie chorobom zwierząt i roślin, które mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia publicznego i gospodarki UE, oraz w razie potrzeby ich zwalczanie. Program pozwoli nam na dalsze intensyfikowanie wysiłków w dziedzinie dobrostanu zwierząt, marnotrawienia żywności i zwalczania nadużyć finansowych.

W ramach nowego programu na rzecz jednolitego rynku wspierane będą następujące elementy:

• Ochrona i wzmocnienie pozycji konsumentów: nowy program na rzecz jednolitego rynku zagwarantuje egzekwowanie praw konsumentów, zapewni wysoki poziom ochrony konsumentów i bezpieczeństwa produktów oraz pomoże konsumentom w rozwiązywaniu problemów, np. w przypadku zakupów przez internet. Ułatwi on również konsumentom dostęp do środków odwoławczych, zgodnie z propozycjami zawartymi w ramach „Nowego ładu dla konsumentów”.
• Konkurencyjność przedsiębiorstw, w szczególności MŚP: w oparciu o powodzenie obecnego programu na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME) Komisja proponuje zwiększenie wsparcia dla małych przedsiębiorstw, aby mogły się one rozwijać i rozszerzać działalność również za granicą.
• Wysoki poziom zdrowia ludzi, zwierząt i roślin: obywatele UE będą nadal mieli dostęp do bezpiecznej i wysokiej jakości żywności na zintegrowanym jednolitym rynku europejskim. Nowy program będzie wspierać bezpieczną produkcję żywności, zapobieganie chorobom zwierząt oraz szkodnikom roślin i ich zwalczanie, a także poprawę dobrostanu zwierząt w UE. Przyczyni się on również do promowania dostępu do rynku dla producentów żywności w UE, wpłynie na zwiększenie eksportu do państw trzecich, a także będzie znacząco wspierać przemysł rolno-spożywczy jako wiodący sektor gospodarki UE.
• Skuteczne egzekwowanie przepisów i zaktualizowane normy: program wzmocni współpracę między państwami członkowskimi a Komisją w celu zapewnienia właściwego wdrażania i egzekwowania przepisów UE. Będzie również wspierał europejskie organizacje normalizacyjne w opracowywaniu aktualnych i przyszłościowych norm.
• Uczciwa konkurencja w epoce cyfrowej: program pomoże Komisji w dalszym udoskonalaniu narzędzi IT i wiedzy fachowej wykorzystywanych do skutecznego egzekwowania przepisów dotyczących konkurencji w kontekście rozwoju gospodarki cyfrowej (np. reagowanie na zmiany na rynku, takie jak wykorzystanie dużych zbiorów danych i algorytmów), a także wzmocnienia współpracy między Komisją a organami i sądami państw członkowskich.
• Wysokiej jakości statystyki europejskie: w ramach programu krajowe urzędy statystyczne otrzymają finansowanie na rzecz tworzenia i upowszechniania statystyk europejskich, które są niezbędne przy podejmowaniu decyzji we wszystkich obszarach polityki.

Dalsze działania

Aby środki UE mogły zacząć jak najszybciej przynosić praktyczne rezultaty, niezbędne jest szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie ogólnego długoterminowego budżetu UE i powiązanych wniosków sektorowych. Opóźnienia podobne do tych, które miały miejsce na początku bieżącego okresu programowania na lata 2014–2020, zmniejszyłyby pomoc finansową i wsparcie techniczne dla MŚP oraz zakłóciłyby działania służące zagwarantowaniu bezpieczeństwa żywności i produktów i opracowanie nowych norm.

Osiągnięcie w 2019 r. porozumienia w sprawie przyszłego budżetu długoterminowego umożliwi płynne przejście z obecnego długoterminowego budżetu (2014–2020) do nowego, a także zapewni przewidywalność i ciągłość działań z korzyścią dla wszystkich.

Komisja proponuje budżet w wysokości 4 mld euro na program na rzecz jednolitego rynku. Ponadto do osiągnięcia celów programu w znacznym stopniu przyczyni się kwota 2 mld euro przyznanych w ramach funduszu InvestEU, w szczególności w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw.

Dzięki jednolitemu rynkowi Europejczycy mogą swobodnie podróżować, studiować, pracować, mieszkać i nawiązywać przyjaźnie za granicą. Mogą kupować to, co chcą, tam, gdzie chcą. Korzystają też z większego wyboru i niższych cen. Europejskie przedsiębiorstwa – duże i małe – mogą zdobywać więcej klientów, a wymiana handlowa i świadczenie usług mogą być przeprowadzane w łatwiejszy sposób w całej UE. Jednym słowem, jednolity rynek jest największym atutem Europy, jeśli chodzi o generowanie wzrostu i pobudzanie konkurencyjności europejskich firm na zglobalizowanych rynkach.

Program na rzecz jednolitego rynku jest zgodny z wizją Komisji dotyczącą przyszłego długoterminowego budżetu zaproponowanego dnia 2 maja 2018 r. Program jest nowoczesny, prosty i elastyczny. Łączy on w ramach jednego spójnego programu różnorodne działania, które były wcześniej finansowane oddzielnie. Pozwoli to ograniczyć powielanie działań, a także poprawi spójność i współpracę. W ostatecznym rozrachunku zapewni to ciągłość efektywnego wdrażania jednolitego rynku oraz zagwarantuje lepsze wykorzystanie środków finansowych.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia
• Streszczenie
• Ocena skutków
• Załącznik
• Zestawienie informacji: Jednolity rynek po 2020 r. 

Zestawienie informacji z przykładami udanych inicjatyw – 25 lat funkcjonowania jednolitego rynku

Więcej informacji na temat budżetu UE w przyszłym okresie programowania można znaleźć tutaj.