Komisja Europejska zaproponowała dziś uzupełnienie ram prawnych ochrony patentowej w całej Europie poprzez uaktualnienie unijnych przepisów dotyczących właściwości sądów i uznawania orzeczeń sądowych (tzw. rozporządzenie Bruksela I). Zmiany te torują drogę utworzeniu wyspecjalizowanego europejskiego sądu – Jednolitego Sądu Patentowego, którego działalność, która rozpocznie się po ratyfikacji leżącego u jego podstaw porozumienia, ułatwi przedsiębiorstwom i inwestorom ochronę ich patentów.

Nowy sąd będzie posiadał specjalną właściwość w zakresie sporów patentowych, a jego funkcjonowanie pozwoli uniknąć postępowań równoległych nawet w 28 różnych sądach krajowych równocześnie. Umożliwi to obniżenie kosztów i szybkie wydawanie decyzji dotyczących ważności patentów lub ich naruszenia, co z kolei wpłynie na rozwój innowacyjności w Europie. Wniosek Komisji jest częścią pakietu niedawno zatwierdzonych środków, zapewniających jednolitą ochronę patentową na rynku wewnętrznym (IP/11/470).

„Wprowadzając zmiany do przepisów dotyczących uznawania orzeczeń, torujemy drogę rozpoczęciu funkcjonowania Jednolitego Sądu Patentowego. W przypadku sporu przedsiębiorstwa nie będą już musiały kierować spraw do różnych sądów w różnych państwach”, powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. „Usunięcie przeszkód biurokratycznych, niepotrzebnych dodatkowych kosztów i niepewności prawnej związanej z istnieniem 28 – nierzadko niezgodnych ze sobą – systemów sprawi, że jednolity rynek stanie się bardziej atrakcyjny. Jest to bardzo dobry przykład pozytywnego oddziaływania przepisów w dziedzinie sprawiedliwości na wzrost gospodarczy.”

Michel Barnier, komisarz odpowiedzialny za rynek wewnętrzny i usługi, dodał: „Z punktu widzenia konkurencyjności Europy ma ogromne znaczenie, aby innowatorzy mogli jak najszybciej czerpać z wielorakich korzyści dawno oczekiwanego jednolitego patentu europejskiego. Porozumienie polityczne osiągnięte w grudniu 2012 r. stanowiło przełom, ale o rzeczywistym funkcjonowaniu jednolitego patentu będziemy mogli mówić dopiero, gdy zacznie działać Jednolity Sąd Patentowy. Musimy to osiągnąć tak szybko, jak to możliwe, a dzisiejszy wniosek jest kolejnym ważnym krokiem w tym kierunku”.

Liczby mówią w tym wypadku same za siebie: w USA w 2011 r. przyznano 224 tys. patentów, w Chinach 172 tys., podczas gdy w Europie – jedynie 62 tys. Jednym z powodów tak dużej różnicy są zaporowe koszty i skomplikowane procedury uzyskiwania ochrony patentowej na rynku wewnętrznym UE. Obecnie, jeżeli ktoś chce chronić swój wynalazek patentem w całej Europie, musi uzyskać patenty we wszystkich 28 państwach członkowskich. Właściciel patentu może być zmuszony do uczestniczenia w wielu postępowaniach sądowych w różnych państwach członkowskich, dotyczących tego samego przedmiotu sporu. Zmieni się to w najbliższej przyszłości, dzięki porozumieniu w sprawie pakietu dotyczącego jednolitego systemu ochrony patentowej.

Ustanowienie Jednolitego Sądu Patentowego – na mocy porozumienia podpisanego 19 lutego 2013 r. (PRES/13/61) – spowoduje uproszczenie procedur oraz umożliwi szybsze wydawanie decyzji. Zamiast prowadzić kilka równoległych postępowań w różnych sądach krajowych, daną sprawę będzie można rozstrzygnąć przed jednym wyspecjalizowanym sądem. Jednolity Sąd Patentowy będzie wydawał orzeczenia dotyczące ważności oraz naruszenia patentów europejskich i jednolitych dla wszystkich państw, które zostaną stronami porozumienia, co pozwoli uniknąć postępowań równoległych oraz różniących się od siebie decyzji. W jednolitym systemie ochrony patentowej, który otwarty jest dla wszystkich państw członkowskich, uczestniczy obecnie 25 państw UE.

Międzynarodową właściwość Jednolitego Sądu Patentowego określono w porozumieniu w oparciu o rozporządzenie Bruksela I (rozporządzenie (UE) nr 1215/2012).
W związku z tym Komisja proponuje zmianę do rozporządzenia Bruksela I, aby sprecyzować funkcjonowanie przepisów dotyczących jurysdykcji w kontekście postępowania przed Jednolitym Sądem Patentowym, a także wyjaśnić, w jaki sposób zasady zawarte w rozporządzeniu należy stosować w relacjach między państwami członkowskimi będącymi stronami porozumienia w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego a państwami niębędącymi stronami tego porozumienia.

Kolejne kroki
Wniosek Komisji, zanim stanie się obowiązującym prawem, musi teraz zostać zatwierdzony przez państwa członkowskie i Parlament Europejski.
Komisja zachęca państwa członkowskie do jak najszybszego ratyfikowania porozumienia w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego oraz do zakończenia działań przygotowawczych koniecznych do rozpoczęcia przez ten sąd działalności, aby wkrótce możliwe było zarejestrowanie pierwszych jednolitych patentów.


Marta Angrocka-Krawczyk
Wydział prasy
Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce