Polityka regionalna: Unia wzywa do przygotowania programów na lata 2014-2020
Komisarz UE ds. polityki regionalnej Johannes Hahn oświadczył państwom członkowskim i regionom, że nie można zwlekać z planowaniem programów w ramach funduszy strukturalnych UE na lata 2014-2020. Wezwanie to następuje w kontekście przyjętej właśnie przez Komisję Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego serii sprawozdań, przedstawiających zasadniczo uzgodniony kształt radykalnej reformy polityki regionalnej.
Sprawozdania te odzwierciedlają wynik negocjacji pomiędzy Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi na temat szeroko zakrojonych zmian sposobu zarządzania programami w ramach polityki regionalnej w celu zmaksymalizowania ich skuteczności. To nowe podejście przewiduje skoncentrowanie największej części inwestycji UE w obszarach kluczowych dla wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. Wymaga ono ustalenia poziomów docelowych służących pomiarowi wyników; przewiduje się w nim również nowe warunki finansowania.
Komisarz Hahn powiedział po głosowaniu: „Podczas ostatniego posiedzenia Rady Europejskiej UE wezwała państwa członkowskie do przyspieszenia wykorzystywania środków z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego. Dzisiejsze głosowanie daje im narzędzia pozwalające zrealizować to zadanie. Nie mamy czasu do stracenia. Dzięki tym reformom polityka regionalna UE umożliwi pokonanie głównych przeszkód stojących przed UE na drodze do długofalowego rozwoju. Reformy te przewidują skoncentrowanie inwestycji na obszarach kluczowych dla rozwoju gospodarczego, przewidzianych w programie strategii „Europa 2020” na rzecz wzrostu, a mianowicie na wsparciu MŚP, badaniach i rozwoju, agendzie cyfrowej i gospodarce niskoemisyjnej. Dzięki wprowadzeniu proponowanych zmian polityka ta stanie się bardziej nowoczesna, a przez to będzie skuteczniejsza i pozwoli uzyskać namacalne wyniki. Co zaś najważniejsze, nowa polityka pozwoli na pełne wykorzystanie potencjału regionów Europy w kierunku realizacji tego planu”.
Komisarz Hahn dodał: „Chciałbym wyrazić szczególne uznanie dla przewodniczącej Komisji Rozwoju Regionalnego Danuty Hübner oraz posłów do Parlamentu Europejskiego, którzy opracowali sprawozdania. Pani Hübner i jej współpracownicy wykonali wielką pracę, aby nasza polityka była adekwatna do potrzeb. Czas teraz, aby państwa członkowskie oraz ich regiony i miasta przyspieszyły przygotowania do nowego okresu”.
Dzisiejsze wstępne porozumienie obejmuje większość pakietu reform polityki regionalnej. Nadal będą prowadzone negocjacje dotyczące pozostałych kwestii, m.in. rezerwy wykonania oraz warunkowości makroekonomicznej, jednak środki zatwierdzone dzisiaj stanowią solidną podstawę do opracowywania programów. Określone w nich zasady zdeterminują główne cele i priorytety finansowania, które zostaną ustalone w „umowach partnerskich” pomiędzy Komisją Europejską a poszczególnymi państwami członkowskimi. Stanowią one punkt wyjścia dla bardziej szczegółowych programów krajowych i regionalnych.
W niektórych państwach członkowskich opracowano już projekty umów partnerskich. Komisja oczekuje, że wszystkie one zostaną sfinalizowane do końca roku, a umowy dotyczące wszystkich programów będą gotowe w pierwszych miesiącach 2014 r., aby można było bez zwłoki rozpocząć inwestowanie w rozwój gospodarczy i zatrudnienie.
W dzisiejszym głosowaniu potwierdzono następujące zasadnicze elementy reformy:
- koncentracja inwestycji na obszarach kluczowych dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, zgodnie ze strategią „Europa 2020”, poprzez stosowanie wspólnego zestawu zasad obowiązujących we wszystkich pięciu europejskich funduszach strukturalnych i inwestycyjnych (Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskim Funduszu Społecznym, Funduszu Spójności, Europejskim Funduszu Rolnym na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskim Funduszu Morskim i Rybackim);
- przeznaczenie większości środków na ograniczoną liczbę obszarów priorytetowych, ściśle powiązanych ze strategią wzrostu „Europa 2020”; w szczególności:
przeznaczenie od 50% do 80% budżetu EFRR na środki wspierające innowacje, badania i rozwój, agendę cyfrową, konkurencyjność MŚP oraz przejście do gospodarki niskoemisyjnej;
- w zakresie gospodarki niskoemisyjnej – dalsze zobowiązanie do przeznaczania co najmniej od 12% do 20% środków na efektywność energetyczną i energię odnawialną;
- zobowiązanie państw członkowskich do określenia jasnych, wymiernych poziomów docelowych dotyczących wpływu inwestycji oraz do pomiaru postępów i informowania o nich;
- środki służące ograniczaniu biurokracji i uproszczeniu korzystania z funduszy UE; większe ujednolicenie zasad dotyczących poszczególnych funduszy; mniej obowiązków w zakresie sprawozdawczości i bardziej precyzyjne ich określenie; częstsze stosowanie technologii cyfrowych („e-spójność”).
Marta Angrocka-Krawczyk
Wydział prasy
Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce