11 września br. Komisja Europejska przyjęła najambitniejszy plan w 26-letniej historii reform rynku telekomunikacyjnego. Po wejściu w życie pakietu ustawodawczego „Łączność na całym kontynencie”, wspomnianego przez przewodniczącego Komisji Josego Manuela Barroso w orędziu o stanie Unii w 2013 r., spadną opłaty ponoszone przez konsumentów, formalności administracyjne dla przedsiębiorstw staną się prostsze, a użytkownicy i usługodawcy zyskają liczne nowe prawa. Dzięki tym zmianom Europa będzie mogła na nowo stać się światowym liderem gospodarki cyfrowej.

Przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso powiedział: „Musimy podjąć energiczne działania zbliżające nas do europejskiego jednolitego rynku telekomunikacyjnego. Wymagają tego strategiczne interesy Europy i rozwój gospodarki. Jest to niezbędne dla samej branży telekomunikacyjnej, ale i dla obywateli, niezadowolonych z powodu braku pełnego dostępu do internetu i usług mobilnych na uczciwych warunkach.”.
Wiceprzewodnicząca Komisji Neelie Kroes, komisarz ds. agendy cyfrowej odpowiedzialna za ten pakiet, oświadczyła: „Zaproponowane dziś środki ustawodawcze to świetna wiadomość dla przyszłości telefonii komórkowej i internetu w Europie. Komisja Europejska mówi jasno: nie dla opłat za roaming, tak dla neutralności sieci, tak dla inwestycji, tak dla nowych miejsc pracy. Uzdrowienie branży telekomunikacyjnej leży w interesie nie tylko tego jednego sektora, jest potrzebne do zrównoważonego rozwoju wszystkich części gospodarki.”. Branża telekomunikacyjna stanowi tylko 9 proc. europejskiej gospodarki cyfrowej, jednak dla wszystkich sektorów łączność jest w coraz większym stopniu niezbędnym warunkiem świadczenia usług i konkurencyjności w skali globalnej.

Poprzez kolejne etapy reform Unia Europejska doprowadziła do zmiany sposobu świadczenia usług telekomunikacyjnych w Europie, jednak sektor ten wciąż w dużej mierze funkcjonuje w podziale na 28 rynków krajowych. Żadne przedsiębiorstwo telekomunikacyjne nie działa na terenie całej UE. Zarówno operatorzy, jak i klienci stykają się z różnicami cen i z rozbieżnymi przepisami.

W przyjętym pakiecie proponuje się następujące rozwiązania tych problemów:
Uproszczenie przepisów UE dotyczących operatorów telekomunikacyjnych
Jednolite zezwolenie na działalność we wszystkich 28 państwach członkowskich (zamiast 28 zezwoleń krajowych), wysoki ustawowy próg regulacji segmentów rynku telekomunikacyjnego (w wyniku czego powinna zmniejszyć się liczba rynków regulowanych) oraz dalsza harmonizacja sposobów, przy pomocy których operatorzy uzyskują dostęp do sieci należących do innych przedsiębiorstw, aby móc świadczyć konkurencyjne usługi.

Wyeliminowanie z rynku opłat za roaming
Opłaty za połączenia przychodzące podczas podróży w UE zostaną zniesione z dniem 1 lipca 2014 r. Operatorzy będą mieli do wyboru następujące warianty: 1) zaoferować plany taryfowe obowiązujące w całej Unii Europejskiej (korzystanie z telefonu za granicą tak jak w kraju), w cenach regulowanych przez konkurencję na rynku krajowym, lub 2) pozwolić swoim klientom na częściowe odejście do konkurencji, tj. na wybranie osobnego dostawcy usług roamingu, który oferuje niższe stawki (bez konieczności zakupu nowej karty SIM). To rozwiązanie opiera się na rozporządzeniu w sprawie roamingu z 2012 r., które zobowiązuje operatorów, by do lipca 2014 r. obniżyli hurtowe ceny transmisji danych o 67 proc.

Koniec dodatkowych opłat za połączenia międzynarodowe w Europie
Obecnie operatorzy zwykle pobierają podwyższone opłaty za połączenia stacjonarne i komórkowe wykonywane z kraju zamieszkania konsumenta do innych krajów UE. Po wejściu w życie dzisiejszego wniosku opłaty za stacjonarne połączenie wewnątrz UE nie mogłyby przekraczać opłat za długodystansowe rozmowy krajowe. Cena wewnątrzunijnych połączeń w sieciach komórkowych nie mogłaby przekraczać 0,19 euro za minutę (plus VAT). Ustalając ceny, przedsiębiorstwa mogłyby odzyskiwać obiektywnie uzasadnione koszty, zniknęłyby jednak arbitralne zyski z połączeń wewnątrzunijnych.

Ochrona prawna otwartego internetu (neutralność sieci)
Zabronione będzie blokowanie i ograniczanie treści internetowych, dzięki czemu użytkownicy zyskają dostęp do pełnego, otwartego internetu, niezależnie od ceny wykupionego abonamentu czy wybranej prędkości łącza. Przedsiębiorstwa wciąż będą mogły oferować „usługi specjalistyczne” o „zapewnionej jakości” (takie jak telewizja internetowa, wideo na żądanie, aplikacje m.in. na potrzeby obrazowania medycznego o wysokiej rozdzielczości i wirtualnych sal operacyjnych oraz kluczowe dla biznesu aplikacje wykorzystujące duże zbiory danych w chmurze obliczeniowej), o ile nie będzie to zmniejszać prędkości internetu u innych klientów. Konsumenci będą mieli prawo sprawdzić, czy faktycznie korzystają z takiej prędkości internetu, za jaką zapłacili. Jeżeli parametry te nie będą spełnione, konsument będzie mógł odstąpić od umowy.

Nowe prawa dla konsumentów oraz harmonizacja wszystkich praw konsumenta w UE
Konsumenci uzyskają nowe prawa, takie jak prawo do przystępnie sformułowanej umowy, z większą liczbą porównywalnych informacji, rozszerzone uprawnienia do zmiany operatora lub umowy, prawo do 12-miesięcznej umowy w sytuacji gdy klient nie chce zawierać dłuższej umowy, prawo do odstąpienia od umowy w przypadku gdy prędkość internetu nie osiąga parametrów określonych w umowie oraz prawo do korzystania z przekierowywania e-maili na nowy adres po zmianie dostawcy internetu.

Skoordynowane przydzielanie częstotliwości radiowych
Dzięki temu rozwiązaniu Europejczycy uzyskają szerszy mobilny dostęp do sieci 4G i Wi-Fi. Za sprawą lepszej koordynacji harmonogramu przydzielania praw do częstotliwości oraz okresu i innych warunków obowiązywania tych praw operatorzy mobilni będą mogli tworzyć bardziej efektywne i w większym stopniu transgraniczne plany inwestycyjne. Przydzielanie częstotliwości pozostanie w gestii państw członkowskich, które zachowają także wpływy z opłat operatorów mobilnych, będą jednak działać w bardziej spójnych ramach. Ramy te rozwiną także rynek zaawansowanych urządzeń telekomunikacyjnych.

Większa pewność dla inwestorów
Zalecenie w sprawie metodologii kosztowych i niedyskryminacji jest drugim elementem niniejszego pakietu, który stanowi uzupełnienie proponowanego rozporządzenia i jest z nim z natury rzeczy powiązany. Celem zalecenia jest zwiększenie pewności dla inwestorów, podniesienie poziomów inwestycji i ograniczenie rozbieżności miedzy operatorami. Oznacza to: 1) dalszą harmonizację i stabilizację kosztów, które operatorzy zasiedziali mogą pobierać z tytułu udostępniania innym swoich sieci miedzianych; oraz 2) zapewnienie prawdziwie równego dostępu do sieci tym, którzy o ten dostęp zabiegają. Zapewnienie takiej presji konkurencyjnej oraz braku dyskryminacji doprowadziłoby do tego, że ceny hurtowego dostępu do sieci szerokopasmowych nowej generacji byłyby ustalane nie przez organy regulacyjne, lecz przez rynek, co ograniczyłoby formalności administracyjne dla operatorów.

 
Marta Angrocka-Krawczyk
Wydział prasy
Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce