Już w ciągu pierwszych dwóch lat funkcjonowania programu udostępnionych zostanie 15 miliardów euro. Pieniądze te mają dać nowy impuls rozwojowy europejskiej gospodarce opartej na wiedzy i trafić do tych obszarów, gdzie badania i innowacje mogą przynieść pozytywne zmiany odczuwalne dla wszystkich.
Obszarów, na których mają skupiać się działania podejmowane w latach 2014-2015, jest dwanaście - wśród nich znalazły się między innymi: spersonalizowana opieka zdrowotna, bezpieczeństwo cyfrowe i inteligentne miasta (zob. MEMO/13/1122).

Máire Geoghegan-Quinn, europejska komisarz ds. badań naukowych, innowacji i nauki, powiedziała: Pora zabrać się do pracy. Finansowanie w ramach programu Horyzont 2020 ma kluczowe znaczenie dla przyszłości badań i innowacji w Europie. Przyczyni się do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz poprawy jakości życia. Program został tak pomyślany, aby przyniósł konkretne wyniki. Ograniczyliśmy tez biurokrację, żeby łatwiej było wziąć w nim udział. Dlatego zachęcam badaczy, uczelnie, i przedsiębiorstwa, w tym małe i średnie firmy – zapisujcie się!

Komisja po raz pierwszy określiła priorytety finansowania na najbliższe dwa lata, dzięki czemu badacze i przedsiębiorstwa zyskają jasny obraz kierunku, w jakim zmierza unijna polityka w dziedzinie badań naukowych. Już teraz można składać wnioski w ramach większości konkursów na projekty finansowane z budżetu na 2014 r., ale w przyszłym roku będą sukcesywnie ogłaszane kolejne konkursy. W budżecie na 2014 r. przeznaczono na ten cel ok 7,8 mld euro – pieniądze te sfinansują przede wszystkim projekty wpisujące się w trzy główne filary programu Horyzont 2020:

• Doskonała baza naukowa: ok. 3 mld euro, w tym 1,7 mld na granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych dla najlepszych badaczy oraz 800 mln euro na stypendia dla młodych badaczy w ramach programu Maria Skłodowska-Curie (zob. MEMO/13/1123);
• Wiodąca pozycja w przemyśle: 1,8 mld euro na ugruntowanie wiodącej pozycji Europy w takich branżach przemysłu jak technologie informacyjno-komunikacyjne, nanotechnologia, zaawansowana produkcja przemysłowa, robotyka, biotechnologia i przemysł kosmiczny;
• Wyzwania społeczne: 2,8 mld euro na innowacyjne projekty będące odpowiedzią na siedem wyzwań społecznych określonych w programie Horyzont 2020, dotyczących ochrony zdrowia, rolnictwa, gospodarki morskiej i biogospodarki; energetyki, transportu, działań dotyczących klimatu, ochrony środowiska, efektywnego gospodarowania zasobami i surowcami; samoświadomych społeczeństw oraz bezpieczeństwa.

Kontekst
Horyzont 2020 jest największym w historii unijnym programem ramowym na rzecz badań naukowych i innowacji. Jego łączny, siedmioletni budżet wynosi blisko 80 mld euro. Większość unijnych funduszy na badania jest przyznawana w ramach konkursów, jednak budżet programu obejmuje także finansowanie Wspólnego Centrum Badawczego, czyli wewnętrznej służby naukowej w Komisji Europejskiej, Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii oraz badań prowadzonych w ramach Traktatu Euratom. W ramach specjalnych porozumień partnerskich z poszczególnymi branżami przemysłu i państwami członkowskimi zostaną ogłoszone dodatkowe, oddzielne zaproszenia do składania wniosków (zob. IP/13/668). W 2014 r. łączny unijny budżet na badania naukowe, obejmujący wspomniane projekty partnerskie oraz wydatki administracyjne, wyniesie ok. 9,3 mld euro, natomiast w 2015 r. kwota ta wzrośnie do ok. 9,9 mld euro. Ostateczna wysokość finansowania na rok 2015 jest uzależniona od decyzji w sprawie rocznego budżetu UE na 2015 r.

Możliwości uzyskania finansowania w ramach programu Horyzont 2020 określają programy prac publikowane na unijnym portalu dotyczącym finansowania badań, który, po niedawnej przebudowie, umożliwia szybsze przeprowadzanie procedur bez konieczności przedstawiania dokumentów w wersji papierowej. Uproszczono także samą architekturę programu i systemu finansowania, wprowadzając jednolity zestaw reguł i ułatwione zasady dotyczące kontroli finansowych i audytów.

Konkursy na projekty planowane w latach 2014-15 przewidują kwotę 500 mln euro przeznaczoną dla małych i średnich przedsiębiorstw, która zostanie rozdysponowana w ramach nowego instrumentu dla MŚP. Oczekuje się, że duża część zgłaszanych projektów będzie uwzględniać kwestie genderowe, przewidziano także fundusze na wsparcie debaty o roli nauki w społeczeństwie. W programie Horyzont 2020 wprowadzono także nowe zasady, zgodnie z którymi obowiązującym wymogiem będzie tzw. otwarty dostęp, dzięki czemu opublikowane wyniki projektów będą nieodpłatnie dostępne dla wszystkich.

Dalsze informacje:
MEMO/13/1085
Strona internetowa programu Horyzont 2020
Portal dla uczestników programu

Żródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Warszawie