Umowy handlowe: czym zajmuje się UE
UE negocjuje umowy handlowe na całym świecie, ale wymagają one zatwierdzenia przez Parlament Europejski. Zapoznaj się z ogólnym zarysem toczących się negocjacji.


Na grudniowej sesji plenarnej posłowie do PE głosują nad proponowaną umową handlową z Japonią, ale nie jest to bynajmniej jedyna umowa, nad którą pracuje UE.
Rola umów handlowych
Umowy handlowe są dla UE bardzo ważne, jako główna siła napędowa wzrostu gospodarczego. W 2015 r. UE była największym na świecie eksporterem i importerem towarów i usług, odpowiadając za 32,15% światowego handlu, przed Stanami Zjednoczonymi (12,01%) i Chinami (10,68%). Nowe umowy handlowe oferują europejskim przedsiębiorstwom nowe możliwości biznesowe, co prowadzi do powstania większej liczby miejsc pracy, natomiast konsumenci mogą oczekiwać większego wyboru i niższych cen.
Istnieje obawa, że umowy handlowe mogą powodować redukcję zatrudnienia w niektórych sektorach ze względu na większą konkurencję, ale umowy handlowe zawsze tworzą więcej miejsc pracy niż ich likwidują. Kolejna obawa dotyczy obniżenia wysokich norm jakości produktów, takich jak żywność. Jednak ze względu na to, że UE reprezentuje tak duży rynek, jest ona w stanie narzucić swoje normy przedsiębiorstwom zagranicznym. Dla posłów normy jakości to nieprzekraczalna granica w umowach handlowych i wszelkie próby ich obniżenia mogą być powodem odrzucenia umowy. Ponadto negocjatorzy z ramienia UE często włączają do umów handlowych klauzule dotyczące praw człowieka i praw pracowniczych, aby poprawić sytuację w kraju, z którym UE prowadzi handel.
Rodzaje umów
UE zawiera różne rodzaje umów z krajami. Mogą one skupiać się na ograniczaniu lub eliminowaniu barier taryfowych lub tworzeniu unii celnej dzięki zniesieniu ceł i ustanowieniu wspólnych stawek celnych dla importerów zagranicznych.
Nie dotyczą one jednak tylko ceł. Mogą również dotyczyć inwestycji i postępowania w przypadku sporu o inwestycję. Na przykład gdy przedsiębiorstwo uważa, że decyzja rządu wpływa na jego inwestycje w danym państwie. Duże znaczenie mają również bariery pozataryfowe, takie jak normy dotyczące produktów (na przykład UE wprowadziła zakaz stosowania niektórych hormonów w hodowli bydła z powodów zdrowotnych).
Ameryka Północna
Umowa o wolnym handlu z Kanadą, znana jako kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA), weszła tymczasowo w życie 21 września 2017 r. Wejdzie w pełni w życie, gdy wszystkie kraje UE ją ratyfikują.
Transatlantyckie partnerstwo handlowo-inwestycyjne (TTIP) ze Stanami Zjednoczonymi okazało się bardzo kontrowersyjne ze względu na obawy o normy dotyczące produktów oraz rozstrzyganie sporów inwestycyjnych. Negocjacje wstrzymano pod koniec 2016 r. aż do odwołania.
Azja
Posłowie do PE głosowali nad umową z Japonią podczas grudniowej sesji plenarnej.
Z Chinami nie są prowadzone negocjacje w sprawie wolnego handlu, ale toczą się inne rozmowy i negocjacje w sprawie kompleksowej umowy inwestycyjnej między UE a Chinami. W dniach 29–30 października 2018 r. odbyła się ostatnia runda negocjacji rozpoczętych w listopadzie 2013 r.
Negocjacje z innymi krajami Azji:
- Singapur (posłowie mają głosować nad umową handlową podczas sesji plenarnej w marcu 2019 r.)
- Malezja (obie strony oceniają, czy istnieją wystarczające wspólne podstawy do wznowienia rozmów)
- Wietnam (umowa o wolnym handlu jest przygotowywana do podpisu)
- Indonezja (negocjacje toczyły się w tym roku)
- Tajlandia (UE jest gotowa do wznowienia rozmów)
- Filipiny (brak terminu kolejnej rundy negocjacji)
- Mjanma/Birma (brak terminu kolejnej rundy negocjacji)
- Indie (obie strony oceniają obecnie wyniki rozmów)
Oceania
18 czerwca 2018 r. rozpoczęto negocjacje nad kompleksową umową handlową z Australią. 21 czerwca 2018 r. rozpoczęto negocjacje nad umową z Nową Zelandią. W obu przypadkach odbyły się już kolejne rundy rozmów.

Ameryka Łacińska
W Ameryce Łacińskiej ostatnia runda rozmów z krajami Mercosuru miała miejsce 10–14 września 2018 r. Termin następnej tury wymaga jeszcze potwierdzenia.
Negocjacje z Meksykiem dotyczące unowocześnienia ogólnej umowy między UE i Meksykiem rozpoczęto w czerwcu 2016 r. Porozumienie polityczne osiągnięto 21 kwietnia 2018 r., a pełny tekst aktu prawnego ma zostać sfinalizowany do końca roku.
Ostatnia runda negocjacji z Chile odbyła się w maju 2018 r., a termin następnej rundy wymaga ustalenia.
Południowy region Morza Śródziemnego i Bliski Wschód
Istnieją różne umowy, w tym układy o stowarzyszeniu, mające na celu przede wszystkim zwiększenie wymiany handlowej. Prowadzi się również rozmowy na temat rozszerzenia zakresu tych umów na dziedziny takie jak rolnictwo i normy przemysłowe z poszczególnymi krajami.
Handel usługami
Porozumienie w sprawie handlu usługami (TiSA) jest obecnie negocjowane przez 23 członków Światowej Organizacji Handlu (WTO), w tym UE. Udział tych krajów w światowym handlu usługami wynosi 70%. Rozmowy wstrzymano pod koniec jesieni 2016 r., a kolejne kroki należy jeszcze ustalić.
Rola Parlamentu
Od wejścia w życie Traktatu z Lizbony w 2009 r. umowy handlowe wymagają zatwierdzenia przez Parlament, zanim będą mogły wejść w życie. Posłowie muszą również być regularnie informowani o postępach w negocjacjach.
Parlament udowodnił już, że nie zawaha się skorzystać z prawa weta, jeżeli ma poważne obawy. Na przykład w 2012 r. posłowie odrzucili Umowę handlową dotyczącą zwalczania obrotu towarami podrobionymi (ACTA).
Więcej informacji: