W minioną środę rozpoczął swoją działalność Europejski Urząd ds. Pracy, organizując ceremonię otwarcia oraz pierwsze posiedzenie zarządu. Stało się to w dwa lata od momentu, gdy przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker zapowiedział utworzenie Urzędu w swoim orędziu o stanie Unii z 2017 r. wygłoszonym przed Parlamentem Europejskim.

Na uroczystości otwarcia przewodniczący Jean-Claude Juncker powiedział: Europejski Urząd ds. Pracy jest podstawą naszych działań zmierzających do uczynienia unijnych przepisów w sprawie pracy bardziej uczciwymi, skuteczniejszymi i łatwiejszymi w egzekwowaniu. Biorąc pod uwagę to, jak bardzo był potrzebny, nie dziwi rekordowo szybki czas jego powstania. Urząd będzie dla pracowników i pracodawców źródłem informacji o ich prawach i obowiązkach, a ponadto będzie służył krajowym urzędom pracy pomocą w ich transgranicznych działaniach. Będzie to bezpośrednim wsparciem dla milionów Europejczyków, którzy pracują lub mieszkają w innym państwie członkowskim, a także dla milionów przedsiębiorstw, które działają w wymiarze transgranicznym. Jest to kolejny duży krok w kierunku lepszej integracji europejskiego rynku pracy, opartego na zaufaniu, wiarygodnych przepisach i skutecznej współpracy. Pragnę podziękować wszystkim, zarówno w Parlamencie, w Radzie jak i w Komisji, którzy przyczynili się do tego, aby Urząd stał się rzeczywistością. Życzę powodzenia w działaniu.

Przewodniczący Jean-Claude Juncker wziął udział w ceremonii otwarcia, która odbyło się w Brukseli, wraz z premierem Słowacji Peterem Pellegrinim; państwa członkowskie zdecydowały mianowicie, że siedziba Urzędu znajdzie się w Bratysławie. Obecni byli również wiceprzewodniczący Komisji Valdis Dombrovskis i Maroš Šefčovič, komisarz Marianne Thyssen oraz inni goście.

Wiceprzewodniczący Valdis Dombrovskis powiedział: Europejski Urząd ds. Pracy łączy organy poszczególnych państw członkowskich.Będzie on ułatwiał współpracę między przedstawicielami państw członkowskich oraz partnerami społecznymi – przyczyni się do tego zarówno jego struktura zarządzania, jak i codzienne operacje.Komisarz Marianne Thyssen dodała: Europejski Urząd ds. Pracy będzie usprawniał pracę maszynerii rynku wewnętrznego. Będzie to miejsce, w którym koledzy reprezentujący organy różnych państw członkowskich będą podejmować wspólne działania i wspólnie rozwiązywać problemy. Będzie ono usprawniać mobilność pracowników, z korzyścią dla milionów europejskich obywateli i przedsiębiorstw, które każdego dnia korzystają z przysługującego im prawa do swobodnego przemieszczania się.

Zarząd Europejskiego Urzędu ds. Pracy składa się z przedstawicieli państw członkowskich, Komisji, partnerów społecznych na szczeblu UE, Parlamentu Europejskiego oraz obserwatorów z Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Szwajcarii i innych agencji UE działających w obszarze zatrudnienia i spraw społecznych. Po raz pierwszy zarząd spotka się w dniu 17 października, aby przyjąć decyzje niezbędne do uruchomienia działalności Urzędu oraz aby wymienić poglądy na temat wstępnego programu prac.

Kontekst

Około 17,5 mln obywateli europejskich mieszka lub pracuje w innym państwie członkowskim – dwa razy więcej niż dziesięć lat temu. Jednocześnie miliony przedsiębiorstw prowadzą działalność w wymiarze transgranicznym.

UE opracowała pokaźny zbiór przepisów regulujących różne aspekty mobilności; zostały one w minionych latach zweryfikowane i udoskonalone przez Komisję pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera. Przede wszystkim UE zweryfikowała przepisy dotyczące delegowania pracowników, którym przyświeca zasada równego wynagrodzenia za taką samą pracę w tym samym miejscu. Obecnie prowadzone są prace nad osiągnięciem ostatecznego porozumienia w sprawie proponowanych zweryfikowanych przepisów koordynujących systemy zabezpieczenia społecznego. Dążąc do wdrożenia tych przepisów, Komisja zaproponowała utworzenie nowego Urzędu, jako drogi do umocnienia uregulowanej współpracy odpowiednich organów poszczególnych państw członkowskich i wymiany doświadczeń między nimi.

Cele przyświecające Europejskiemu Urzędowi ds. Pracy to:

·         Ułatwianie obywatelom i przedsiębiorstwom dostępu do informacji na temat ich praw i obowiązków oraz do związanych z tym usług;

·         Ułatwianie współpracy między państwami członkowskimi w zakresie egzekwowania prawa Unii wchodzącego w zakres jej kompetencji, w tym poprzez ułatwianie uzgodnionych i wspólnych inspekcji oraz rozwiązywanie problemu pracy nierejestrowanej;

·         Prowadzenie mediacji i pomaganie w rozstrzyganiu sporów transgranicznych.

Działania Europejskiego Urzędu ds. Pracy odnoszą się do przepisów dotyczących mobilności pracowników: swobodnego przepływu pracowników i delegowania pracowników, koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz określonych przepisów obowiązujących w sektorze transportu drogowego.

Nie zostaną utworzone żadne nowe kompetencje na poziomie UE, a państwa członkowskie będą nadal w pełni odpowiadać za egzekwowanie przepisów dotyczących pracy i ubezpieczeń społecznych. Wartość dodana Urzędu polega na tym, że ułatwi on współpracę między państwami członkowskimi, usprawni istniejące struktury i zapewni wsparcie operacyjne, co zaowocuje skuteczniejszym wykonywaniem przepisów. Tym samym korzyści odniosą zarówno obywatele, jak i przedsiębiorstwa i organy krajowe. Jeżeli chodzi o organy poszczególnych państw członkowskich, Urząd usprawni współpracę w zakresie mobilności pracowników, zapewniając stałą strukturę UE opartą na idei urzędników łącznikowych oddelegowywanych do Europejskiego Urzędu ds. Pracy przez państwa członkowskie. Urząd pozwoli również na zgromadzenie zasobów na potrzeby wspólnych działań, np. organizowania wspólnych kontroli lub szkolenia pracowników krajowych w zakresie spraw transgranicznych.

Działając w następstwie orędzia przewodniczącego Jeana-Claude'a Junckera z 2017 r. o stanie Unii, Komisja złożyła wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego Urząd w marcu 2018 r. Parlament i Rada osiągnęły wstępne porozumienie w lutym 2019 r., w niecały rok od momentu pierwszego wniosku.

Wniosek został formalnie przyjęty przez Parlament Europejski i Radę w dniu 20 czerwca 2019 r. Urząd rozpoczął działalność w Brukseli. Będzie on stopniowo rozbudowywał zasoby finansowe i ludzkie, tak aby do 2024 r. osiągnąć roczny budżet w wysokości 50 mln EUR i liczbę pracowników równą 140.
W dniu 13 czerwca państwa członkowskie uzgodniły, że docelowo siedziba nowego Urzędu będzie znajdować się w Bratysławie.