W środę, 29 stycznia, Komisja Europejska przyjęła swój program prac na 2020 r. Określono w nim działania, jakie Komisja podejmie w 2020 r., aby zrealizować wytyczne polityczne przewodniczącej Ursuli von der Leyen w sposób, który przyniesie wymierne korzyści europejskim obywatelom, przedsiębiorstwom i społeczeństwu. Motywem wiodącym tego pierwszego programu prac jest skuteczne wykorzystanie możliwości, jakie niesie ze sobą dwojaka transformacja – ekologiczna oraz cyfrowa.

Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, powiedziała: Nasza Komisja jest zdecydowana rozwiązać wyzwania stojące przed naszym pokoleniem, takie jak zmiana klimatu, cyfryzacja i migracja. Jesteśmy zdecydowani zrealizować Europejski Zielony Ład i zwiększyć szanse europejskich obywateli i przedsiębiorstw na odniesienie korzyści z cyfrowej transformacji. Nasz program prac pomoże w stworzeniu Unii, która mierzy wyżej.
Maroš Šefčovič, wiceprzewodniczący odpowiedzialny za stosunki międzyinstytucjonalne i prognozowanie, powiedział: Realizacja naszych ambicji wymaga działania w zespole i podjęcia wspólnych wysiłków przez wszystkie instytucje, państwa członkowskie i kluczowych partnerów. W związku z tym w programie prac Komisji odzwierciedlono również najważniejsze priorytety Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej. Co więcej, po raz pierwszy uwzględniliśmy w nim spostrzeżenia dotyczące długoterminowych tendencji kształtujących nasze gospodarki i społeczeństwa. Prognozy strategiczne będą kompasem wskazującym nam kierunek przy opracowywaniu polityki, która wytrzyma próbę czasu, skutecznie zaspokoi potrzeby wszystkich Europejczyków i wzmocni geopolityczną pozycję naszej Unii.
Uruchomienie transformacji w kierunku sprawiedliwej, neutralnej dla klimatu, cyfrowej Europy
W 2020 r. Komisja Europejska rozpocznie przekształcanie sześciu wiodących celów przewodniczącej Ursuli von der Leyen w konkretne inicjatywy, które będą następnie negocjowane i realizowane – we współpracy z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi i innymi partnerami:

• Europejski Zielony Ład: Po przedłożeniu pierwszych kluczowych inicjatyw w grudniu 2019 r. i w styczniu 2020 r. Komisja przedstawi wniosek dotyczący europejskiego prawa o klimacie, które pozwoli zapisać w ustawodawstwie cel, jakim jest neutralność pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 r. Europejski Pakt na rzecz Klimatu skupi wszystkie te wysiłki, angażując w działania regiony, społeczności lokalne, społeczeństwo obywatelskie, szkoły, podmioty branżowe i osoby indywidualne. Ponadto UE będzie przewodzić negocjacjom międzynarodowym poprzedzającym konferencję COP26 w Glasgow. Komisja przedstawi inicjatywy ukierunkowane na walkę z utratą różnorodności biologicznej oraz wspieranie rolników w zapewnianiu żywności o wysokiej jakości i wartościach odżywczych w bardziej zrównoważony sposób i po przystępnych cenach (strategia „od pola do stołu”).
• Europa na miarę ery cyfrowej: Nowa europejska strategia w zakresie danych pozwoli nam maksymalnie wykorzystywać ogromną wartość danych nieosobowych jako stale rosnącego zasobu gospodarki cyfrowej, z którego można wielokrotnie czerpać. Chodzi tu między innymi o możliwie najlepsze zastosowanie danych cyfrowych, prace nad sztuczną inteligencją oraz jej wykorzystanie z poszanowaniem naszych europejskich wartości i praw podstawowych. Nowa strategia przemysłowa dla Europy zwiększy nasz potencjał w obszarze przemysłu i innowacji, zaś akt prawny o usługach cyfrowych wzmocni jednolity rynek usług cyfrowych i pomoże zapewnić mniejszym przedsiębiorstwom pewność prawa i równe warunki działania.
• Gospodarka, która służy ludziom: Po przedstawieniu po raz pierwszy w styczniu 2020 r. swojej koncepcji silnej Europy socjalnej Komisja podejmie działania mające na celu włączenie procesu dwojakiej transformacji cyfrowej i klimatycznej do naszej społecznej gospodarki rynkowej, która jest jedyna w swoim rodzaju, gwarantując w jej obrębie połączenie sprawiedliwości społecznej, zrównoważonego rozwoju i wzrostu gospodarczego. Komisja, przestrzegając tradycji poszczególnych państw członkowskich, przedstawi wnioski zmierzające do zagwarantowania europejskim pracownikom godziwych płac minimalnych oraz wprowadzenia europejskiego programu reasekuracji świadczeń dla osób bezrobotnych, a także podejmie inicjatywy mające na celu zapewnienie skutecznego i sprawiedliwego opodatkowania. Komisja przedstawi również wniosek dotyczący europejskiej gwarancji dla dzieci, dzięki któremu wszystkie dzieci będą miały dostęp do podstawowych usług, oraz wzmocni gwarancję dla młodzieży, aby udzielić wsparcia młodym ludziom w zakresie edukacji i szkoleń, a także na etapie poszukiwania zatrudnienia.
• Silniejsza pozycja Europy na świecie: Komisja opracuje nowe strategie współpracy z naszymi sąsiadami w Afryce i w regionie Bałkanów Zachodnich. Komisja będzie nadal nalegać na rozpoczęcie negocjacji w sprawie przystąpienia z Macedonią Północną i Albanią. Jednocześnie będzie starać się utrzymać dynamizm, przedstawiając możliwości usprawnienia procesu przystąpienia, w tym nową metodykę rozszerzenia oraz ramy dotyczące zwiększonych inwestycji. Będziemy nadal zdecydowanie dążyć do zachowania, aktualizowania i udoskonalania systemu wielostronnego opartego na zasadach, aby sprostał on dzisiejszym realiom. Wszystkie inicjatywy w ramach programu prac będą miały silny wymiar zewnętrzny, co pozwoli wzmocnić geopolityczną rolę Komisji.
• Promowanie naszego europejskiego stylu życia: Komisja przedstawi nowy pakt o migracji i azylu – centralny element reformy polityki azylowej. Komisja będzie także wspierać ochronę zdrowia Europejczyków i odgrywać wiodącą rolę w walce z rakiem. Podejmowane inicjatywy pozwolą zwiększyć inwestycje w obszarze umiejętności naszych obywateli i pomogą im w sprostaniu wyzwaniom związanym z transformacją cyfrową i ekologiczną. Komisja przedstawi również nową strategię unii bezpieczeństwa określającą obszary, w których Unia może wnieść wartość dodaną, a tym samym udzielić państwom członkowskim wsparcia w zapewnianiu bezpieczeństwa: począwszy od zwalczania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej poprzez zapobieganie zagrożeniom hybrydowym i ich wykrywanie oraz zwiększanie bezpieczeństwa cybernetycznego aż po zwiększanie odporności naszej infrastruktury krytycznej.
• Nowy impuls dla demokracji europejskiej: Komisja zapoczątkuje, wspólnie z pozostałymi instytucjami i partnerami UE, konferencję w sprawie przyszłości Europy, angażując obywateli w kształtowanie działań UE. Komisja będzie nadal dbać o zagwarantowanie silnej kultury praworządności w UE. Zastanowimy się także nad tym, w jaki sposób nowe tendencje demograficzne wpływają na poszczególne aspekty naszej rzeczywistości: zatrudnienie, ochronę socjalną, zdrowie publiczne, finanse publiczne i politykę regionalną, łączność cyfrową, umiejętności i integrację. Pomyślimy o odpowiedniej reakcji, na przykład uruchamiając inicjatywy dotyczące starzenia się społeczeństwa. 

Wszystkie 43 nowe cele polityczne wchodzące w skład sześciu wiodących celów są wymienione w załączniku 1 do programu prac.
Przerwanie ciągłości politycznej
Przygotowując program prac, Komisja przeanalizowała wszystkie wnioski, które obecnie czekają na decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady, i proponuje wycofanie oraz uchylenie 34 z nich. Niektóre z nich nie odpowiadają priorytetom politycznym nowej Komisji; w przypadku większości z nich Komisja nadal zdecydowanie dąży do osiągnięcia wyznaczonych celów. Komisja rozważy lepsze i skuteczniejsze sposoby realizacji tych celów, a przed oficjalnym wycofaniem wniosków przeprowadzi konsultacje z Parlamentem Europejskim i Radą.
Wszystkie wnioski przewidziane do wycofania wymieniono w załączniku 4 do programu prac.
Wzmocnienie procesu kształtowania i wdrażania polityki dzięki przyszłościowej perspektywie
Począwszy od 2020 r. Komisja będzie intensywniej wykorzystywać swoje możliwości prognozowania strategicznego, aby określać długoterminowe tendencje oraz udoskonalać proces ustalania priorytetów i kształtowania polityki w oparciu o fakty. Dzięki wzmocnieniu ram lepszego stanowienia prawa strategie polityczne przyniosą wymierne rezultaty i ułatwią życie unijnym mieszkańcom oraz przedsiębiorstwom. W szczególności stosowanie zasady „jedno więcej – jedno mniej” sprawi, że nowe obciążenia zostaną zrekompensowane poprzez zniesienie kosztów administracyjnych w podobnej wysokości, ponoszonych na szczeblu UE przez obywateli i przedsiębiorstwa – w szczególności MŚP – w tym samym obszarze polityki. Wsparciem w procesie upraszczania przepisów posłuży platforma „fit-for-future”.
Wszystkie wnioski dotyczące uproszczenia przepisów wymieniono w załączniku 2 do programu prac.
Realizacja wspólnego programu
Przy opracowywaniu programu prac Komisja współpracowała ściśle z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi oraz komitetami konsultacyjnymi. Kontynuując prace w duchu współpracy, Komisja, Parlament Europejski i Rada rozpoczną dyskusje w celu sporządzenia listy wspólnych priorytetów, odnośnie do których współprawodawcy zgadzają się podjąć szybkie działania.