„Obecnie podstawowe wyzwanie dla UE ma charakter polityczny: jak w miarę zmniejszania się presji spowodowanej kryzysem utrzymać poparcie dla reform?” – pytał przewodniczący José Manuel Barroso w związku z zaleceniami wydanymi przez Komisję Europejską dla państw członkowskich.

Komisja Europejska szczegółowo analizując sytuację każdego kraju członkowskiego opracowuje wskazówki, dzięki którym możliwe będzie pobudzenie wzrostu gospodarczego, zwiększenie konkurencyjności czy utworzenie nowych miejsc pracy w latach 2014-2015. Zalecenia dla państw członkowskich dotyczyły w tym roku przede wszystkim umacniania warunków korzystnych dla trwałego wzrostu i zatrudnienia w gospodarce pokryzysowej. Publikowane są one w ramach tzw. semestru europejskiego, czyli procesu zainicjowanego w 2011 r., mającego na celu wzmocnienie koordynacji polityk gospodarczych państw członkowskich UE. Pod koniec każdego roku KE ocenia sytuację makroekonomiczną państw UE i określa priorytety na rok następny. Na podstawie tej analizy oceniane są gospodarki państw UE i wydawane zalecenia obejmujące okres 12-18 kolejnych miesięcy. Semestr europejski rozpoczyna się wraz z przyjęciem przez Komisję rocznej analizy wzrostu gospodarczego, co z reguły ma miejsce pod koniec roku. W przypadku gdy zalecenia nie zostaną zrealizowane w wyznaczonym terminie, mogą zostać wydane ostrzeżenia. Nadmierna nierównowaga makroekonomiczna i budżetowa może być egzekwowana za pomoca zachęt i sankcji. Celem całej procedury jest realizacja strategii „Europa 2020”, do której zobowiązały się wszystkie państwa członkowskie, określając zgodnie z nią cele krajowe i strategie ukierunkowane na wzrost godpodarczy.

 

Procedura nadmiernego deficytu

Procedura ta została ustanowiona w art. 126 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Opiera się na zapewnieniu korekty błędów polityki budżetowej w poszczególnych państwach członkowskich. Nakładana jest przez Rade UE na państwa, które nie wypełniają budżetowych kryteriów dotyczących deficytu finansów publicznych na poziomie 3 proc. PKB oraz zadłużenia publicznego na poziomie 60 proc. PKB. Państwa członkowskie przedstawiają Komisji sprawozdania o swoich finansach, a jeśli Rada uzna, że deficyt jest nadmierny, wydaje konkretne zalecenia oraz ustala ostateczny termin, w przeciągu jakiego należy podjąć skuteczne działania korygujące. W przypadku nie dostosowania się do zaleceń, istnieje możliwość nałożenia sankcji finansowych. Państwo może też uzyskać dodatkowy czas na korektę deficytu pod warunkiem, że wystapiło nieprzewidziane zdarzenie gospodarcze niosące ze sobą poważne niekorzystne konsekwencje dla państwa członkowskiego i gdy państwo członkowskie musiało podjąć „skuteczne działanie” w celu zastosowania się do zalecenia lub wezwania, które skierowała do niego Rada.

 

Obecnie procedurą nadmiernego deficytu objętych jest 17 państw członkowskich z wyjątkiem Bułgarii, Niemiec, Estonii, Włoch, Węgier, Łotwy, Litwy, Luksemburga, Rumunii, Finlandii i Szwecji. Na początku roku 2011 liczba krajów, których dotyczyła ta procedura wynosiła 24. Komisja Europejska zaleciła w tym miesiącu zakończenie procedury nadmiernego deficytu w odniesieniu do: Austrii, Belgii, Republiki Czeskiej, Danii, Niderlandów i Słowacji.

 

Komisja Europejska uznała również, że Polska i Chorwacja, podjęły skuteczne działania w odpowiedzi na zalecenia Rady w ramach procedury nadmiernego deficytu i w związku z powyższym procedura w stosunku do nich została zawieszona. Polska została objęta wspomnianą procedurą w 2009 r. ze względu na zbyt wysoki deficyt budżetowy, który przekroczył limit 3 proc. (więcej TUTAJ). Według oceny Komisji, Polska wdrożyła zalecane środki i pracuje nad osiągnięciem trwalej korekty nadmiernego deficytu do 2015 roku. Procedura ta wobec Chorwacji została wszczęta 28 stycznia 2014 r. i zalecała skorygowanie deficytu budżetowego do 2016 r. Chorwacja miała osiągnąć docelową wartość deficytu nominalnego na poziomie 4,6 proc. PKB w 2014 r., 3,5 proc. PKB w 2015 r. i 2,7 proc. PKB w 2016 r. Według obecnych szacunków, docelowa wartość deficytu nominalnego wyznaczona na rok 2014 zostanie osiągnięta.

 

Chorwacja

Chorwacja musi według Komisji ustalić podstawę opodatkowania podatku od nieruchomości, który obiecała wdrożyć w 2016 r., jak również przyjąć przepisy regulujące wiek emerytalny. W kwestii budżetu zobowiązana jest pilnować wprowadzenia środków budżetowych przyjętych na bieżący rok zgodnie z zaleceniami Komisji, jak i kontrolować plan dotyczący budżetu na lata 2015 i 2016. Powinna też wprowadzić przepisy prawne regulujące działanie Komisji ds. polityki fiskalnej i pracować nad wzmocnieniem niezależności wszystkich ministerstw.

 

Ponadto, oczekuje się przyjęcia prawodawstwa przyspieszającego harmonizację ustawowego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do marca 2015 r.

 

Do końca 2014 r. powinna wprowadzić zmiany związane z ograniczeniem szarej strefy. Komisja Europejska zaleca również rewizję planu poprawy sytuacji osób nieaktywnych zawodowo i bezrobotnych oraz realizację drugiego etapu reformy Ustawy o pracy przy współpracy z partnerami społecznymi.

 

Następnym zaleceniem jest ograniczenie wymogów administracyjnych celem ułatwienia komunikacji obywateli z państwem. Chorwacja powinna przedstawić szczegółowy plan walki z korupcją w administracji publicznej, jak i przedsiębiorstwach państwowych. KE oczekuje wzmocnienia roli sądów gospodarczych w monitorowaniu przejrzystości wszelkich postępowań.

 

Rumunia i Bułgaria

Państwa, które dołączyły do Unii Europejskiej w 2007 r. – Rumunia i Bułgaria – zobowiązane są do przeprowadzenia wielu reform. Dostępne szacunki wskazują, że szara strefa w Bułgarii nadal stanowi duży problem. Liczba młodych i długotrwale bezrobotnych nadal rośnie. Problemem są młodzi ludzie, którzy nie pracują, ale też nie uczą się i nie korzystają ze szkoleń (tzw. NEETs). Brakuje skutecznych środków do walki z niezarejestrowanymi bezrobotnymi, tutaj podkreśla się też trudną sytuację Romów.

 

W porównaniu z rokiem ubiegłym, nastąpił regres w wypełnianiu zobowiązań dotyczących systemu emerytalnego, w tym w zakresie podwyższenia ustawowego wieku emerytalnego. Nie zaobserwowano postępu w ujednoliceniu wieku emerytalnego dla mężczyzn i kobiet czy zaostrzeniu kryteriów dotyczących przyznawania rent inwalidzkich. Bułgaria jest jednym z najszybciej starzejących się społeczeństw w UE, co ma negatywne skutki dla rynku pracy. Wskaźniki stanu zdrowia Bułgarów są również słabe w porównaniu z innymi państwami członkowskimi, co wskazuje na możliwość potrzeby wprowadzenia wyższych wydatków publicznych na zdrowie.

 

Poza tym kraj ten nie przyjął ustawy o systemie oświaty, która regulowałaby reformę systemu szkolnictwa, modernizację programów nauczania i szkoleń dla nauczycieli. Problem w związku z systemem edukacji stanowi również brak efektywnego programu integracji Romów.

 

W Rumunii konieczne jest przyspieszenie reform związanych ze zwiększeniem dostępu do kształcenia i szkolenia zawodowego, ze zwróceniem szczególnej uwagi na integrację Romów na rynku pracy. Realizacja Narodowej Strategii Integracji Romów rozpoczęta została w 2012 r., ale środki finansowe przeznaczone na jej realizację były niewystarczające i wyniki są niesatysfakcjonujące dla Komisji Europejskiej. Bezrobocie wśród młodych ludzi, którzy nie szkolą się i nie podlegają innym formom kształcenia osiągnęło tam w 2013 r. 17,3 proc. Celami są również zwiększenie zatrudnienia pracowników w wieku starszym i praca nad przeciwdziałaniem przedwczesnemu kończeniu edukacji (Rumunia zajmuje niechlubne wiodące miejsce w UE w tym przypadku). W innych obszarach oczekiwana jest dalsza poprawa skuteczności systemu sądownictwa, walka z korupcją na wszystkich szczeblach i próba zwiększenia absorpcji środków unijnych.

 

Polska

Komisja zaleca m. in. poświęcenie uwagi polskiego rządu zmniejszeniu bezrobocia, szczególnie wśród osób młodych. W tym celu należy dostosować edukację do potrzeb rynku i zadbać o rozwój związanych z tym programów nauki przez praktykę. Absolwenci polskich szkół nadal nie posiadają praktycznych umiejętności, które mogliby wykorzystać na początku swojej drogi zawodowej. Kształcenie w kierunkach, na jakie jest zapotrzebowanie na rynku pracy, system prognozowania zapotrzebowania na okreslone zawody, rozwój doradztwa zawodowego dla mlodzieży czy faktyczna ewaluacja efektywności kształcenia to przykłady działań, które powinny zostać podjęte w Polsce. Wśród osób dorosłych należy natomiast promować ideę uczenia się przez całe życie. Kolejna kwestia, na którą uwagę zwraca Komisja to zmiany dotyczące ograniczenia udziału umów cywilnoprawnych w rynku pracy czy zwiększenia aktywności zawodowej kobiet. Inne obszary, w których KE sugeruje zmiany to modernizacja energetyki, usprawnienie inwestycji kolejowych czy przyspieszenie budowy szerokopasmowego internetu.

 

„Polska jest na dobrym kursie”, komentował opinię KE podczas swojej wizyty w Sejmie komisarz ds. programowania finansowego i budżetu Janusz Lewandowski. Zaznaczył jednocześnie, że nasz kraj nie może spocząć na laurach, a lista zaleceń KE jest sygnałem, co jeszcze należy naprawić. Sytaucja budżetowa w Polsce, jak i inne obszary związane ze stabilną sytaucją gospodarczą będą nadal uważnie obserwowane i oceniane.

 

„Wszystkie zalecenia mają na celu pomoc państwom członkowskim w wyjściu z kryzysu i ułatwić im powrót na ścieżkę wzrostu gospodarczego” - komentował przewodniczący José Manuel Barroso. Komisja Europejska podkreśla, że wszelkie działania polityczne Początek Joseose Manuel Barrna wszystkich szczeblach zapewniły gospodarce unijnej zwiększenie stabilności, ale osiągnięcie pełnej stabilizacji ekonomicznej musi potrwać i wymaga współpracy wszystkich członków UE.

Źródło: http://www.euractiv.pl/