W 2013 r. unijne służby celne zatrzymały prawie 36 mln wyrobów, co do których istniało podejrzenie naruszenia praw własności intelektualnej (PWI). Dane te pochodzą z rocznego sprawozdania Komisji z działalności unijnych służb celnych w zakresie egzekwowania praw własności intelektualnej. Mimo że jest to liczba niższa niż w latach poprzednich, wartość skonfiskowanych towarów wciąż stanowi ponad 760 mln euro. Tegoroczne sprawozdanie zawiera także dane statystyczne dotyczące rodzaju, pochodzenia i sposobu transportu podrobionych produktów zatrzymanych na granicach zewnętrznych UE.

Algirdas Šemeta, komisarz ds. podatków, ceł, statystyki, audytu oraz zwalczania nadużyć finansowych, stwierdził: „Wartość Europy leży w innowacji i kreatywności.Ochrona praw własności intelektualnej ma znaczenie nie tylko dla zdrowia i bezpieczeństwa europejskich konsumentów, lecz również wspiera wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy w UE.Dane przedstawione w sprawozdaniu pokazują, że podrabianie dotyczy wszystkich produktów, a organy celne dobrze radzą sobie z przechwytywaniem podrabianych towarów”.

Główne kategorie zatrzymanych towarów to odzież (12 % wszystkich zatrzymanych produktów) i leki (10 %). W 2013 r. około 70 proc. interwencji celnych dotyczyło paczek pocztowych i przesyłek kurierskich, przy czym w 19 proc. przypadków zatrzymanie produktów w obrocie pocztowym dotyczyło lekarstw. W około 90 proc. przypadków zatrzymane produkty są niszczone lub sprawę kieruje się do sądu w celu stwierdzenia naruszenia prawa. Głównym źródłem podrabianych produktów są nadal Chiny – 66 % wszystkich zatrzymanych produktów pochodzi z Chin, a 13 % z Hongkongu. Niektóre kraje są głównym źródłem konkretnych kategorii produktów, jak np. Turcja w przypadku perfum i kosmetyków, zaś Egipt – środków spożywczych.

Kontekst
Jak podkreślono w strategii „Europa 2020”, ochrona praw własności intelektualnej ma istotne znaczenie dla unijnej gospodarki i jest siłą napędową dalszego wzrostu w takich obszarach, jak badania, innowacje i zatrudnienie. Skuteczne egzekwowanie praw własności intelektualnej jest również istotne z tego względu, iż niektóre podróbki (takie jak artykuły spożywcze, kosmetyki i artykuły przeznaczone dla dzieci), produkowane z pominięciem wszelkich uregulowań prawnych, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia obywateli.

Unijne służby celne odgrywają decydującą rolę w procesie zapobiegania przedostawaniu się na terytorium UE produktów, w przypadku których zachodzi podejrzenie naruszenia prawa własności intelektualnej. Począwszy od 2000 r. Komisja publikuje roczne sprawozdania z działalności służb celnych w zakresie egzekwowania praw własności intelektualnej. Sprawozdania te, sporządzane w oparciu o dane przekazywane Komisji przez krajowe organy administracji celnej, stanowią cenny materiał ułatwiający analizę naruszeń praw własności intelektualnej w Unii prowadzoną przez organy celne i na potrzeby instytucji UE, takich jak obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej.

W czerwcu 2013 r. przyjęto nowe rozporządzenie w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej w urzędach celnych (zob. MEMO/11/332 i MEMO/13/527). Wzmacnia ono przepisy stosowane przez organy celne w celu egzekwowania praw własności intelektualnej.

W dniu 10 grudnia 2012 r. Rada Ministrów UE przyjęła unijny plan działań dla organów celnych na lata 2013-2017 w celu zwalczania naruszeń praw własności intelektualnej (zob. MEMO/12/967). Strategiczne cele tego planu działania obejmują:
skuteczną realizację i monitorowanie nowych unijnych przepisów w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej przez służby celne;
zwalczanie handlu towarami naruszającymi prawa własności intelektualnej w całym międzynarodowym łańcuchu dostaw;
reagowanie na główne tendencje w handlu towarami naruszającymi prawa własności intelektualnej;
wzmacnianie współpracy z europejskim obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej oraz z organami ścigania.

Przydatne linki
Zob. też: MEMO/14/501
Pełne sprawozdanie dostępne jest pod adresem:
http://ec.europa.eu/taxation_customs/customs/customs_controls/counterfeit_piracy/statistics/index_en.htm
Materiały wideo dostępne są w serwisie Europe by Satellite (EbS):
http://ec.europa.eu/avservices/video/player.cfm?ref=I074051
Zdjęcia dostępne są na portalu audiowizualnym:
http://ec.europa.eu/avservices/photo/photoByMediaGroup.cfm?&mgid=613&sitelang=en
Konkretny przykład działań – niedawna operacja polskich służb celnych: http://ec.europa.eu/anti_fraud/media-corner/press-releases/press-releases/2014/20140731_01_en.htm
Strona internetowa komisarza Algirdasa Šemety odpowiedzialnego za podatki, unię celną, audyt oraz zwalczanie nadużyć finansowych:
http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/semeta/index_en.htm
Komisarz Šemeta na Twitterze: @ASemetaEU

Źródło: Komisja Europejska