Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje dzisiejsze ogłoszenie przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) rocznego sprawozdania pt. „Education at a Glance 2014” dotyczącego aktualnej sytuacji i wyzwań, w obliczu których stają krajowe systemy kształcenia. W sprawozdaniu tym podkreśla się rosnące znaczenie inwestycji w kształcenie dla przyszłego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w UE oraz dla bardziej integracyjnych europejskich społeczeństw.

Sprawozdanie dotyczy 34 państw członkowskich OECD, w tym 21 państw członkowskich UE (Austria, Belgia, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Republika Słowacka, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Włochy). Łotwa, choć nie jest członkiem OECD, została również uwzględniona w sprawozdaniu jako kraj partnerski OECD.

„Sprawozdanie to jest ważnym źródłem wiedzy i informacji dla osób odpowiedzialnych za wyznaczanie kierunków polityki; dzięki niemu możemy lepiej zrozumieć wyzwania, przed jakimi stoimy. Poza tym wskazuje się w nim na fakt, że nadal istnieją duże różnice między państwami członkowskimi Unii Europejskiej w poziomie umiejętności zarówno niedawnych absolwentów, jak i przedstawicieli starszych grup wiekowych. Sprawozdanie jest zgodne z polityką Komisji: polepszanie jakości edukacji i podwyższanie poziomu umiejętności to mądra inwestycja i skuteczny sposób na zwalczanie nierówności w naszych społeczeństwach”, stwierdziła komisarz UE ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży Androulla Vassiliou.
„Musimy dopilnować, aby zwłaszcza młodzi ludzie zdobyli umiejętności, jakich będą potrzebować w życiu zawodowym, a także zagwarantować dorosłym możliwości kształcenia ustawicznego”.

Dziś, 9 września, w Brukseli dyrektor OECD ds. edukacji i umiejętności Andreas Schleicher przedstawił sprawozdanie „Education at a Glance 2014”, a dyrektor generalny Komisji Europejskiej ds. edukacji i kultury Xavier Prats Monné przekazał uwagi na temat znaczenia i skutków zawartych w nim ustaleń dla polityk UE i państw członkowskich. Briefing odbył się w sali posiedzeń Jean Rey w budynku Berlaymont, siedzibie Komisji Europejskiej, o godz. 11.

Najważniejsze ustalenia dotyczące UE w sprawozdaniu „Education at a Glance 2014”:

• Możliwości kształcenia w Europie jest coraz więcej. Chociaż w ostatniej dekadzie odsetek osób dorosłych z wykształceniem wyższym stale wzrastał w większości krajów UE (do 29 proc.), UE nadal pozostaje w tyle w porównaniu ze średnią krajów OECD, która wynosi 33 proc. Odsetek uczniów z kwalifikacjami na poziomie średnim II stopnia nie zmienia się, zaś liczba tych, którzy nie osiągają tego poziomu, zmalała. Sprawozdanie potwierdza analizę Komisji, zgodnie z którą, przy utrzymaniu obecnych tendencji, możliwe będzie osiągnięcie celów strategii „Europa 2020”: przynajmniej 40 proc. młodych osób powinno zdobywać wyższe wykształcenie, a liczbę uczniów kończących naukę przed ukończeniem szkoły średniej II stopnia należy ograniczyć do 10 proc.
• Wysokie poziomy kształcenia i umiejętności przynoszą korzyści zarówno obywatelom, jak i społeczeństwu: absolwent uczelni wyższej, posiadający najwyższy poziom umiejętności czytania i pisania – zmierzony za pomocą Badania Umiejętności Osób Dorosłych OECD – zarabia średnio 45 proc. więcej niż podobnie wykształcony dorosły o najniższym poziomie umiejętności czytania i pisania. Ogólnie rzecz biorąc, we wszystkich krajach OECD bardziej prawdopodobne jest, że osoby z wyższym poziomem wykształcenia znajdą pracę. Im wyższy poziom wykształcenia, tym wyższe są średnie zarobki. Ogół społeczeństwa zyskuje również dzięki zmniejszeniu wydatków publicznych na zabezpieczenia socjalne oraz dzięki podatkom: średni zwrot netto wydatków publicznych w przypadku osoby z wykształceniem wyższym jest od dwóch do trzech razy większy od zainwestowanej kwoty.
• Podobny poziom wykształcenia nie zawsze oznacza jednak podobny poziom umiejętności. W UE wśród osób o podobnych kwalifikacjach istnieją znaczne różnice w poziomie umiejętności: niedawni absolwenci szkół średnich II stopnia w państwach takich jak Holandia i Finlandia uzyskiwali podobne lub lepsze wyniki w zakresie umiejętności czytania i pisania w porównaniu z absolwentami wyższych uczelni z Irlandii, Włoch, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii.
• Odpowiednie umiejętności mają znaczenie przy przejściu od kształcenia do pracy. W niedawnym badaniu opublikowanym przez Komisję Europejską podkreślono, że doświadczenie zawodowe ma ogromne znaczenie, ale umiejętności interpersonalne takie jak komunikatywność i umiejętność pracy w zespole zyskują na wadze, oraz że doświadczenie zawodowe zdobyte w trakcie studiów jest atutem przy zatrudnianiu absolwentów szkół wyższych.
• Populacja nauczycieli starzeje się. W państwach UE średnio 37 proc. nauczycieli szkół średnich ma przynajmniej 50 lat. Odsetek ten wynosi 45 proc. lub więcej w przypadku Austrii, Estonii, Niemiec i Holandii, a we Włoszech jest to 60 proc. Podkreśla to znaczenie utrzymywania lub zwiększania atrakcyjności zawodu nauczyciela. Komisja niedawno opublikowała szczegółowe badanie na ten temat, wraz z zaleceniami dotyczącymi poprawy kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli, a także udzielania im wsparcia ułatwiającego start w zawodzie.
• Prywatne inwestycje w szkolnictwo wyższe wzrastają. Udział wydatków prywatnych w wydatkach na szkolnictwo wyższe w krajach UE wzrósł z 14 proc. w 2000 r. do 21 proc. w 2012 r., w szczególności z powodu podwyższonego lub nowo wprowadzonego czesnego w niektórych krajach. Udział wydatków prywatnych nadal jest znacznie niższy od średniej w krajach OECD, która wynosi 31 proc. Poza tym istnieją duże różnice między krajami UE: w Danii i Finlandii odsetek tych wydatków to 6 proc., natomiast w Wielkiej Brytanii wynosi on 65 proc. W opublikowanym niedawno przez Komisję badaniu stwierdza się, że systemy wsparcia dla studentów (w formie dotacji lub pożyczek) mają kluczowe znaczenie dla zrównoważenia wpływu czesnego na ilość zapisów na studia.

Kontekst
Sprawozdanie „Education at a Glance” opiera się na danych zebranych przez OECD, Eurostat i Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO). Tegoroczne wydanie sprawozdania uwzględnia również wyniki ostatnich badań przeprowadzonych z ramienia OECD: Badanie Umiejętności Osób Dorosłych; PISA, Program międzynarodowej oceny umiejętności uczniów w wieku 15 lat oraz TALIS, Międzynarodowe badanie nauczania i uczenia się nauczycieli i kadry kierowniczej szkół.

Komisja z zadowoleniem przyjmuje przedmiotowe sprawozdanie w kontekście zawartej niedawno umowy o ściślejszej współpracy w dziedzinie analizy systemów edukacyjnych między Departamentem ds. Edukacji OECD a Dyrekcją Generalną Komisji Europejskiej ds. Edukacji i Kultury.

Dodatkowe informacje
Transmisję przemówień Andreasa Schleichera i Xaviera Pratsa Monnégo można zobaczyć tutaj, a ich prezentacje dostępne są pod następującym linkiem.

Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce