Czternaście dni na zmianę decyzji o zakupie, większa przejrzystość cen, czytelniejsze informacje dotyczące warunków zwrotu towaru, brak ukrytych kosztów - to wszystko dzięki nowej unijnej dyrektywie, która w Polsce zacznie obowiązywać od 25 grudnia. W pozostałych krajach UE obowiązuje już od połowy czerwca 2014 roku. Teraz konsumenci w całej UE zyskują więcej praw i lepszą ochronę przed nieuczciwymi sprzedawcami. Zobaczcie, co jeszcze się zmieni.

Nowa unijna dyrektywa o prawach konsumenta wzmacnia prawa konsumentów niezależnie od tego, gdzie i kiedy dokonują oni zakupów w Europie – czy w internecie, czy w sklepach stacjonarnych.

Nowe przepisy są korzystne także dla firm, ponieważ tworzą dla nich równe szanse, przez co oferowanie produktów i usług konsumentom w kontekście transgranicznym staje się mniej kosztowne. Przewidują one na przykład, że na całym terytorium UE konsumenci mogą zmienić zdanie i wycofać się z zakupów dokonanych w internecie lub poza lokalem przedsiębiorstwa (gdy sprzedawca odwiedza konsumenta w domu) w terminie 14 dni, zamiast w obowiązującym do tej pory terminie 7 dni.

Nowe przepisy zakazują również pobierania dodatkowych opłat za korzystanie z kart kredytowych i usług telefonicznych typu hotline, jak również stosowania z góry zaznaczonych pól wyboru na stronach internetowych w celu naliczania dodatkowych opłat (na przykład przy zakupie biletów lotniczych przez internet). Aby upewnić się, że te nowe zasady będą stosowane w jednolity sposób w całej UE, tak aby umożliwić konsumentom skorzystanie z nich w dowolnym państwie członkowskim, Komisja Europejska publikuje również dokument zawierający wytyczne dla organów krajowych, w którym znajduje się opcjonalny wzór niezbędnych informacji przeznaczonych dla konsumentów, które należy dołączać do produktów cyfrowych.

Nowa dyrektywa w sprawie praw konsumentów harmonizuje krajowe przepisy w dziedzinie ochrony konsumentów w wielu ważnych obszarach, takich jak informacje potrzebne konsumentom przed dokonaniem zakupu towarów i usług oraz prawo odstąpienia od zakupów przez internet. Większa harmonizacja oznacza, że konsumenci mogą obecnie korzystać z tych samych praw, niezależnie od tego, w którym miejscu w UE dokonują zakupów. Oznacza to również prostsze, bardziej przewidywalne zasady dla przedsiębiorców, którzy będą mieć większą motywację do rozwijania działalności transgranicznej.

Na podstawie nowych unijnych przepisów (zob. również arkusz informacyjny w sprawie nowych przepisów) unijni konsumenci mogą się teraz spodziewać:

• większej przejrzystości cenowej;

10 najważniejszych zmian w nowych unijnych przepisach w dziedzinie ochrony konsumentów

1) Wniosek położy kres ukrytym opłatom i kosztom przy zakupach w internecie

Konsumenci zyskują ochronę przed „pułapkami cenowymi” w internecie. Są to między innymi sytuacje, gdy oszuści próbują wabić konsumentów rzekomo nieodpłatnymi usługami, takimi jak horoskopy lub przepisy kulinarne. Teraz konsumenci muszą wyraźnie potwierdzić, że zdają sobie sprawę z konieczności uiszczenia opłaty.

2) Większa przejrzystość cen

Sprzedawcy muszą ujawniać całkowity koszt towaru lub usługi, jak również wszelkie dodatkowe opłaty. Klienci dokonujący zakupów w internecie nie muszą ponosić żadnych opłat ani innych kosztów, o których nie zostali odpowiednio poinformowani przed złożeniem zamówienia.

3) Zakaz stosowania na stronach internetowych z góry zaznaczonych pól wyboru

Zdarza się, że podczas zakupów w internecie – na przykład gdy kupujemy bilet lotniczy – na jednym z etapów transakcji oferowane są nam opcje dodatkowe, takie jak ubezpieczenie podróżne lub wynajem samochodu. Te dodatkowe usługi mogą być oferowane za pośrednictwem z góry zaznaczonych pól wyboru. Do tej pory konsumenci, którzy nie byli zainteresowani takimi dodatkowymi usługami, musieli usuwać zaznaczenia z odpowiednich pól. Nowe przepisy dyrektywy wprowadzają zakaz stosowania w Unii Europejskiej pól wyboru zaznaczonych z góry.

4) 14 dni na zmianę decyzji o zakupie

Okres, w którym konsumenci mogą odstąpić od umowy zakupu, został przedłużony do czternastu dni kalendarzowych (w porównaniu z siedmioma dniami, które wynikały z dotychczasowych przepisów prawa unijnego). Oznacza to, że w przypadku zmiany decyzji konsumenci mogą zwrócić towar, niezależnie od przyczyny.

- Dodatkowa ochrona w przypadku braku informacji: jeżeli sprzedawca nie poinformował klienta wyraźnie o prawie do odstąpienia od umowy zakupu, okres, w którym możliwy jest zwrot towaru, jest przedłużany do jednego roku.

- Konsumenci są chronieni w przypadku zamówionych wizyt, które będą mogli odwołać – dotyczy to sytuacji, gdy handlowiec dzwoni i nakłania konsumenta do umówienia się na wizytę. Ponadto zniesione zostało rozróżnienie między wizytą umówioną a nieumówioną, co zapobiega obchodzeniu przepisów.

- Prawo do odstąpienia od umowy zostało rozszerzone na aukcje internetowe, na przykład w serwisie eBay – aczkolwiek zwrot towarów kupionych na aukcji jest możliwy jedynie wtedy, gdy zostały one zakupione od zawodowego sprzedawcy.

- Okres, w którym można odstąpić od umowy, jest liczony od momentu otrzymania towaru przez konsumenta, nie zaś od momentu zawarcia umowy, jak było do tej pory. Przepisy mają zastosowanie do zamówień składanych przez internet, telefon czy pocztę, a także do sprzedaży poza sklepem: na przykład na progu mieszkania konsumenta, na ulicy, podczas imprezy u znajomych połączonej ze sprzedażą bezpośrednią czy też podczas wycieczki zorganizowanej przez firmę handlową.

5) Wzmocnienie praw do otrzymania zwrotu pieniędzy

Sprzedawcy muszą zwrócić konsumentowi pieniądze za towar w ciągu 14 dni od momentu odstąpienia przez konsumenta od umowy. Kwota zwrotu obejmuje koszty dostawy. Co do zasady sprzedawca ponosi ryzyko uszkodzenia towarów podczas transportu, do momentu gdy konsument wejdzie w posiadanie towaru.

6) Wprowadzenie w całej Unii wzoru formularza odstąpienia od umowy

Konsumenci mają do dyspozycji wzór formularza, z którego mogą (ale nie muszą) skorzystać, gdy zmienią zdanie i zdecydują się na odstąpienie od umowy zawartej na odległość lub na progu mieszkania. Ułatwia to i przyspiesza wycofanie się z umowy zawartej w dowolnym miejscu na terytorium Unii.

7) Koniec z zawyżonymi opłatami za płacenie kartą kredytową i korzystanie z usług telefonicznych typu hotline

Handlowcy nie mogą obciążać konsumentów za płacenie kartą kredytową (lub innymi środkami płatności) kwotą większą niż koszty, jakie handlowiec faktycznie ponosi za oferowanie takiej możliwości zapłaty. Handlowcy, którzy korzystają z linii telefonicznych typuhotline, umożliwiając konsumentom kontakt w związku z umową, nie mogą obciążać konsumentów wyższymi kosztami niż koszty podstawowej taryfy za rozmowy telefoniczne.

8) Jaśniejsze informacje dotyczące ponoszenia kosztów zwrotu towaru

Jeżeli handlowiec chce, aby to klient, który zmienił zdanie, ponosił koszty zwrotu towaru, musi wyraźnie poinformować o tym konsumenta przed zakupem, w przeciwnym razie sam poniesie koszty takiego zwrotu. W przypadku towarów o dużej objętości, takich jak sofa, zakupionych przez internet lub w ramach sprzedaży wysyłkowej, handlowcy muszą wyraźnie podać konsumentowi jeszcze przed zakupem przynajmniej szacunkowy maksymalny koszt zwrotu towaru, tak aby mógł on dokonać świadomego wyboru, podejmując decyzję, gdzie zakupić dany towar.

9) Wzmocniona ochrona konsumenta w przypadku zakupu produktów cyfrowych

Jaśniejsze staną się również dane dotyczące treści cyfrowej, w tym informacje o kompatybilności ze sprzętem i oprogramowaniem oraz o zastosowaniu jakichkolwiek zabezpieczeń technicznych, na przykład ograniczeniu prawa konsumenta do kopiowania zawartości.

Konsumenci mają prawo odstąpienia od zakupu treści cyfrowych, takich jak pliki muzyczne lub wideo, jednak jedynie do momentu, w którym zacznie się proces pobierania pliku.

10) Ujednolicone przepisy handlowe ułatwiają przedsiębiorcom prowadzenie działalności na terytorium Europy

Obejmują one:

- Jednolity zestaw podstawowych przepisów dotyczących umów na odległość (sprzedaż przez telefon, za pośrednictwem poczty lub przez internet) oraz umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa (na przykład na ulicy lub na progu mieszkania) na terenie Unii Europejskiej; zapewni to handlowcom prowadzącym działalność międzynarodową, szczególnie sprzedaż przez internet, równe szanse oraz obniżenie kosztów transakcji.

- Wykorzystanie standardowych formularzy, takich jak wzór pisma informującego o odstąpieniu od umowy zakupu zawierający wszystkie wymagane informacje, ułatwi handlowcom prowadzenie działalności.

Szczególne przepisy mają zastosowanie do małych przedsiębiorstw i rzemieślników, takich jak hydraulicy. Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentom w przypadku pilnych napraw i prac konserwacyjnych. Państwa członkowskie mogą również zdecydować o zwolnieniu z pewnych obowiązków, związanych z udzieleniem informacji tych handlowców, do których konsumenci zwracają się z prośbą o wykonanie w domu prac remontowych i konserwacyjnych o wartości nieprzekraczającej kwoty 200 euro.

Kontekst: 

W marcu 2014 r. Komisja Europejska rozpoczęła kampanię dotyczącą praw konsumentów, informując obywateli o prawach przysługujących im na mocy unijnych przepisów oraz o miejscach, w których mogą oni uzyskać poradę lub pomoc w razie pytań lub problemów (MEMO/14/191). Kampania jest skierowana w szczególności do konsumentów z 8 państw: Bułgarii, Cypru, Grecji, Włoch, Łotwy, Polski, Portugalii i Hiszpanii.


Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce