Czas inwestycji
- Wierzę, że Polska tak jak dotychczas bardzo dobrze poradzi sobie z wdrażaniem unijnych funduszy – mówiła w Warszawie komisarz ds. polityki regionalnej. Corina Creţu przyjechała do Polski na uroczystą inaugurację programów operacyjnych, które określają sposób wydawania funduszy unijnych w perspektywie finansowej 2014-2020. Do końca dekady Polska ma do zainwestowania ponad 77 mld euro.
Komisja Europejska (KE) już w połowie ubiegłego roku przyjęła umowę partnerstwa z Polską dotyczącą wykorzystania funduszy strukturalnych i inwestycyjnych UE w latach 2014-2020. To pozwoliło na rozpoczęcie negocjacji pomiędzy KE a polskim rządem, w sprawie poszczególnych programów operacyjnych.
Programy operacyjne były stopniowo akceptowane przez KE pomiędzy grudniem 2014 a lutym 2015, dzięki czemu możliwe jest uruchomienie przyznanych Polsce funduszy. Chodzi o łączną kwotę 77,6 mld euro w ramach funduszy UE, w okresie 2014–2020.
Jest to największy krajowy przydział środków spośród 28 państw członkowskich UE. Ponadto na rozwój obszarów wiejskich Polska otrzyma 8,6 mld euro.
Podczas wizyty w Warszawie CorinaCreţu uczestniczyła w symbolicznej uroczystości otwarcia perspektywy finansowej 2014-2020, która odbyła się w Centrum Nauki Kopernik. Komisarz spotkała się tam z marszałkami 16 województw – to właśnie polskie regiony będą największymi beneficjentami unijnych funduszy. Rozmawiano m.in. na temat decentralizacji zarządzania funduszami UE oraz strategiach makroregionalnych.
Potem CorinaCreţu była gościem gali z udziałem m.in. premier Ewy Kopacz, minister infrastruktury i rozwoju Marii Wasiak oraz komisarz europejskiej ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP Elżbiety Bieńkowskiej, która w latach 2007-2014 jako minister odpowiadała za politykę regionalną w Polsce.
- Dostajemy do dyspozycji największe w historii fundusze na rozwój. To efekt kilku lat przygotowań, ale też trudnych i zakończonych sukcesem negocjacji prowadzonych przez nasze rządy - mówiła podczas uroczystej inauguracji premier Ewa Kopacz. - Można powiedzieć, że graliśmy o pełną pulę i wygraliśmy. Zdobyliśmy największe fundusze spośród wszystkich krajów Unii - dodała.
Kopacz zaprezentowała kierunki wykorzystania unijnych pieniędzy. - Inwestycje finansowane z funduszy europejskich pozwolą stworzyć pół miliona nowych miejsc pracy, miejsc pracy zwłaszcza dla młodych osób - tych, które dopiero wchodzą na rynek.
Podczas gali Corina Crețu wręczyła minister infrastruktury i rozwoju Marii Wasiak Umowę Partnerstwa oraz decyzje ws. programów krajowych, Programu Polska-Słowacja oraz 16 regionalnych programów.
- Polska jest największym beneficjentem polityki spójności. To wielka szansa, ale i ryzyko. Wierzę jednak, że Polska tak jak dotychczas bardzo dobrze poradzi sobie z wdrażaniem funduszy, a dzięki tym środkom naprawdę można poprawić życie Polaków – mówiła Crețu.
Czym są umowy partnerstwa?
Zgodnie z nowymi przepisami polityki spójności państwa członkowskie są zobowiązane do opracowania i wdrożenia planów strategicznych określających priorytety inwestycyjne dla pięciu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI):
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
- Europejski Fundusz Społeczny
- Fundusz Spójności
- Europejski Fundusz Morski i Rybacki
- Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
Te plany, ujęte w umowach partnerstwa, negocjowane są pomiędzy Komisją Europejską a rządami poszczególnych krajów UE. Wcześniej jednak wewnątrz państw członkowskich prowadzone są na różnych szczeblach systemu rządzenia konsultacje na temat wybranych priorytetów inwestycyjnych: z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego władz lokalnych i regionalnych oraz grupami interesu.
Czym są programy operacyjne?
Po zaakceptowaniu umowy partnerstwa, Komisja wspólnie z państwami członkowskimi opracowuje „programy operacyjne” (PO), które określają działania w ramach priorytetów inwestycyjnych i celów określonych w umowach partnerstwa.
Programy operacyjne mogą dotyczyć poszczególnych państw członkowskich lub regionów. Mogą być to również programy oparte na współpracy kilku państw członkowskich. Komisja negocjuje z władzami krajowymi lub regionalnymi ostateczną zawartość planów inwestycyjnych. W programowanie i zarządzanie PO zaangażowane są wszystkie szczeble systemu zarządzania, także społeczeństwo obywatelskie.
Krajowe programy operacyjne
W Polsce w latach 2014-2020 fundusze polityki spójności zostaną zainwestowane poprzez 6 krajowych programów operacyjnych, w tym jeden multy-regionalny dla pięciu województw Polski Wschodniej (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie). Umowa Partnerstwa jest dla nich punktem odniesienia. Programami krajowymi zarządzać będzie minister właściwy ds. rozwoju regionalnego.
Podział środków unijnych na programy krajowe:
- Program Infrastruktura i Środowisko - 27,41 mld euro
- Program Inteligentny Rozwój - 8,71 mld euro
- Program Polska Cyfrowa - 2,17 mld euro
- Program Wiedza Edukacja Rozwój - 4,69 mld euro
- Program Polska Wschodnia - 2 mld euro
- Program Pomoc Techniczna - 700,12 mln euro
Regionalne programy operacyjne
W latach 2014-2020 samorządy województw będą zarządzać około 40 proc. funduszy polityki spójności - 31,28 mld euro. Zainwestują je poprzez regionalne programy operacyjne.
Programy regionalne będą dwufunduszowe, tj. finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. To nowość w porównaniu z perspektywą 2007-2013.
Podział środków unijnych na programy regionalne (w euro):
- Dolnośląskie - 2 252 546 589
- Kujawsko-Pomorskie - 1 903 540 287
- Lubelskie - 2 230 958 174
- Lubuskie - 906 929 693
- Łódzkie - 2 256 049 115
- Małopolskie - 2 878 215 972
- Opolskie - 944 967 792
- Podkarpackie - 2 114 243 760
- Podlaskie - 1 213 595 877
- Pomorskie - 1 864 811 698
- Śląskie - 3 476 937 134
- Świętokrzyskie - 1 364 543 593
- Warmińsko-Mazurskie - 1 728 272 095
- Wielkopolskie - 2 450 206 417
- Zachodniopomorskie - 1 601 239 216
- Mazowieckie - 2 089 840 138
Razem 16 województw: 31 276 897 550
Program oparty na współpracy kilku państw członkowskich
„Interreg V-A Polska-Słowacja” do wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” w Polsce i na Słowacji - 154,90 mln euro
Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce
Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce