W ciągu ostatnich trzech lat europejskie inicjatywy obywatelskie poparło około sześć milionów Europejczyków, a ich głos zwrócił uwagę unijnych decydentów na ważne problemy. Komisja publikuje dzisiaj sprawozdanie ze stosowania tego nowego instrumentu od 1 kwietnia 2012 r., czyli od momentu jego wejścia w życie.

Fakt, że dwie inicjatywy obywatelskie przeszły pełną procedurę, świadczy o pełnym wdrożeniu rozporządzenia ustanawiającego europejską inicjatywę obywatelską. W sprawozdaniu wskazano jednak, że procedurę tę może jeszcze udoskonalić, i określono szereg kwestii, które wymagają dyskusji z zainteresowanymi stronami i instytucjami.

Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans powiedział: – Europejska inicjatywa obywatelska jest jednym z najważniejszych mechanizmów wzmacniających zaufanie do instytucji europejskich i zachęcających obywateli do czynnego uczestnictwa w kształtowaniu polityki UE. Powinniśmy szukać innowacyjnych rozwiązań zachęcających obywateli do korzystania z tego narzędzia na szerszą skalę i w bardziej efektywny sposób. Jest to ważny instrument i musimy zapewnić, aby dobrze wypełniał swoją rolę.

Zgodnie z zasadami określonymi w traktacie lizbońskim, jeżeli inicjatywa obywatelska zgromadzi nie mniej niż milion deklaracji poparcia (podpisów) w dziedzinach, w których Komisji przysługuje inicjatywa ustawodawcza, wówczas Komisja musi formalnie omówić tę inicjatywę i opublikować odpowiedź w formie komunikatu.

Ze sprawozdania wynika, że w ciągu ostatnich trzech lat otrzymano 51 wniosków wzywających Komisję do zaproponowania przepisów unijnych. Spośród tych 51 wniosków 31 dotyczyło kwestii należących do kompetencji Komisji i zostały one w związku z tym zarejestrowane; próg miliona podpisów osiągnęły jak dotąd 3 inicjatywy; 12 inicjatywom nie udało się zebrać wymaganej liczby podpisów podczas przewidzianego okresu; w przypadku 3 inicjatyw są nadal zbierane deklaracje poparcia; a 10 inicjatyw zostało wycofanych przez organizatorów.

Deklaracje poparcia napływały od obywateli ze wszystkich 28 państw członkowskich UE. Istniały jednak sytuacje, w których obywatele nie mogli poprzeć inicjatywy z powodu różnic w wymogach przewidzianych przez państwa członkowskie. Komisja stara się zbadać te kwestie w drodze konstruktywnego dialogu z zainteresowanymi państwami członkowskimi, a w dniu dzisiejszym przyjęła środki ułatwiające rozwiązanie tych problemów.

Organizatorzy mieli trudności ze stworzeniem własnych systemów zbierania podpisów online, a w niektórych przypadkach problemy te doprowadziły wręcz do skrócenia okresu dostępnego na gromadzenie deklaracji poparcia. Komisja zaproponowała organizatorom tymczasowe rozwiązania hostingowe i zleciła niedawno badanie skutków dotyczące technologii informacyjno-komunikacyjnych wykorzystywanych na potrzeby europejskiej inicjatywy obywatelskiej w celu znalezienia trwałego rozwiązania.

Kontekst

Europejska inicjatywa obywatelska została wprowadzona traktatem lizbońskim. Jej zasady i procedury zostały określone w rozporządzeniu przyjętym przez Parlament Europejski i Radę 16 lutego 2011 r. Rozporządzenie to zaczęło obowiązywać 1 kwietnia 2012 r. Przewiduje ono, że Komisja ma obowiązek przedstawić sprawozdanie na temat jego stosowania do dnia 1 kwietnia 2015 r., a następnie co trzy lata.


Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce