Od prawie dwudziestu lat Unia Europejska buduje podstawy kompleksowej polityki migracyjnej. Niniejsza notatka stanowi przegląd działań europejskich w tej dziedzinie, podkreślona została też potrzeba stworzenia kompleksowej Europejskiej Agendy ds. Migracji.

Na początku procesu integracji europejskiej, wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne podlegały wewnętrznym regulacjom państw, jednakże po utworzenia Jednolitego Rynku Europejskiego w 1986 roku, kompetencje w tych dziedzinach stopniowo przesuwano także na poziom europejski. Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne było w coraz większym stopniu formalizowane i w 1990 roku wprowadzono europejskie prawodawstwo i działania polityczne, choć niektóre aspekty dotyczące tych obszarów nadal istnieją, jako wspólne kompetencje z poziomu krajowego.

Wejście w życie Traktatu z Lizbony w 2009 roku oznaczało koniec "trzeciego filaru", czy oddzielnego podejścia do obszarów wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Począwszy od 1 grudnia 2014 roku, ograniczenia kontroli sądowej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i roli Komisji, jako strażnika Traktatu w dziedzinie współpracy sądowej w sprawach karnych, dobiegła końca. Wyznaczyło to początek nowej ery dla wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, przyznając Komisji kompetencje do wszczęcia postępowania w sprawach naruszenia przepisów, jeśli prawo UE nie zostało prawidłowo wdrożone.

Europejska Polityka Migracji obejmuje dziś dziedziny legalnej i nielegalnej migracji, granic, wiz, wspólnego europejskiego systemu azylowego oraz wymiar zewnętrzny. Ponadto Unia Europejska ma Fundusz na rzecz azylu, migracji i integracji, który wspiera państwa członkowskie w skutecznym zarządzaniu przepływami migracyjnymi i we wdrażaniu, wzmacnianiu i rozwoju wspólnego europejskiego podejścia do spraw azylu i imigracji.

Ponad 20 milionów obywateli państw trzeciego świata żyje w UE (stan na 2013 r), stanowiąc 4% ogólnej populacji Unii. Najważniejsze grupy narodowościowe to Turcy, Marokańczycy, Chińczycy i Ukraińcy.

Od początku XXI wieku, Komisja Europejska rozwija i rozszerza europejską politykę migracji, określającej warunki wjazdu i pobytu, a także minimum praw, z jakich imigranci mogą korzystać, by z powodzeniem zintegrować się ze społeczeństwem.

W 2003 roku Unia Europejska stworzyła jednolity status dla długoterminowych rezydentów spoza UE. Dyrektywa zbliża ustawodawstwa państw członkowskich oraz zapewnia równe traktowanie w całej Unii, niezależnie od kraju zamieszkania. Zgodnie z przepisami UE, wszystkim obywatelom spoza UE, przebywającym legalnie na terytorium kraju UE przez okres co najmniej pięciu lat nieprzerwanego pobytu, przyznaje się status "rezydenta długoterminowego".

Unia przyjęła również Dyrektywę zjednoczenia rodziny, określającą zasady i warunki, na których obywatele spoza UE, którzy zamieszkują legalnie na terytorium UE – w tym uchodźcy – mogą korzystać z prawa do łączenia rodzin. Na podstawie tej ustawy, legalnie przebywający w UE obywatele państwa spoza UE mogą sprowadzić do kraju, w którym zamieszkują, swoich małżonków, nieletnie dzieci i dzieci współmałżonka. Po sprawozdaniu za 2008 r w sprawie stosowania niniejszej dyrektywy, Komisja opublikowała w 2014 r. komunikat z dalszymi wytycznymi w sprawie stosowania przepisów.

W 2011 roku UE ustanowiła także "Pojedyncze zezwolenie" dla obywateli państw trzecich, zarówno na pobyt, jak i na pracę na terytorium państwa członkowskiego, oraz przyznające imigrantom konkretne uprawnienia.

Aby przyciągnąć utalentowanych pracowników o wysokich umiejętnościach, Unia Europejska przyjęła w 2009 roku dyrektywę o Niebieskiej Karcie, a w 2014 roku dyrektywę ułatwiającą transfery wewnątrz przedsiębiorstw. W maju 2014 r. Komisja opublikowała raport na temat wdrażania Niebieskiej Karty. W celu rozwiązania niektórych problemów związanych z implementacją KE przeprowadzi w 2015 r. badania nad dyrektywą w porozumieniu z zainteresowanymi stronami, ekspertami i państwami członkowskimi w ramach nadchodzącej Europejskiej Agendy ds. Migracji.

Dyrektywa o pracownikach sezonowych wprowadza minimum zasad, co do kwestii przyjmowania pracowników o niskich umiejętnościach.

UE zharmonizowała też krajowe legislacje dotyczące przyjmowania studentów, niepłatnych praktykantów i badaczy. 25 marca 2013 roku Komisja przedstawiła wniosek dotyczący nowych zasad wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w odniesieniu do studentów, naukowców, uczniów, stażystów, wolontariuszy i opiekunek. Nowa ustawa upraszcza i usprawnia istniejące przepisy, zastępując dotychczas obowiązujące dyrektywy o studentach i naukowcach. Parlament Europejski przyjął ją w pierwszym czytaniu w lutym 2014 roku, w pełni popierając i wzmacniając wniosek Komisji. Aktualnie trwają rozmowy trójstronne, po tym, jak Rada przyjęła stanowisko w grudniu 2014 r.

Jednakże nie wszystkie kwestie na polu migracji mają uregulowany prawnie charakter. Podczas gdy polityka w zakresie integracji imigrantów pozostaje w zakresie kompetencji państw członkowskich i jest realizowana na szczeblu regionalnym i lokalnym, Komisja Europejska stworzyła także wspólne ramy dotyczące integracji obywateli państw trzeciego świata już w 2005 r.

Unia Europejska ma najbardziej zaawansowany system ochrony azylowej na świecie. Od 1999 r. UE pracuje nad stworzeniem Wspólnego Europejskiego Systemu Azylu i niektóre mechanizmy legislacyjne zmierzające do zharmonizowania minimum standardów azylu zostały przyjęte w latach 1999 – 2005 (pierwszy etap tworzenia Wspólnego Europejskiego Systemu Azylu).

Nowe zasady zostały uzgodnione w 2011 i 2013 roku, określając wspólne wysokie standardy i silniejsze środki współpracy w celu zapewnienia, że osoby ubiegające się o azyl są traktowane w sposób jednakowo otwarty i sprawiedliwy wszędzie tam, gdzie się zgłoszą (drugi etap tworzenia Wspólnego Europejskiego Systemu Azylu). Te ustalone instrumenty to:

 

Europejski Urząd Wsparcia Azylu jest agencją, która powstała w 2010 roku w celu wspierania spójnego wdrażania wspólnego europejskiego systemu azylowego i by zapewnić wsparcie dla państw członkowskich znajdujących się pod szczególną presją.

Kolejnym narzędziem wyrażającym solidarność jest przeniesienie – ma na celu na celu transfer uchodźców ze zbyt obciążonych państw członkowskich. Z kolei Dyrektywa o tymczasowej ochronie jest środkiem wyjątkowym, aby zapewnić wysiedleńcom bezpośrednią i tymczasowa ochronę w sytuacji masowego napływu.

Wspólny Europejski Systemu Azylu opiera się również na instrumentach i narzędziach działających w wymiarze zewnętrznym. Chodzi zwłaszcza o przesiedlenia, które oferuje osobom ubiegającym się o azyl ochronę i możliwość dotarcia do UE w bezpieczny i uregulowany sposób oraz Programy Rozwoju Regionalnego i Ochrony, które mają na celu wzmocnienie ochrony możliwości państw partnerskich. Oba instrumenty są integralną częścią globalnego podejścia do kwestii migracji i mobilności.

W 2014 roku, więcej niż 276 000 imigrantów przedostało się na teren UE, co stanowi wzrost o 159% w porównaniu do roku 2013. Aby dotrzeć do UE potajemnie drogami lądowymi, powietrznymi lub morskimi, większość imigrantów skorzystała z sieci przestępczych przemytników.

Syryjczycy i Erytrejczycy stanowili największą grupę zatrzymanych na granicach zewnętrznych, podczas prób wjazdu do UE w sposób nielegalny. Inne duże grupy pochodziły z Afganistanu, Mali i Kosowa.

Walka z przemytem imigrantów jest częścią polityki UE w celu przeciwdziałania nielegalnej migracji od ponad dekady. W 2002 roku UE przyjęła ramy prawne dotyczące przemytu (tak zwany "pakiet ułatwień": dyrektywa definiująca ułatwianie nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu oraz decyzja ramowa w sprawie wzmocnienia systemu karnego w celu zapobiegania ułatwianiu nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu). Środki operacyjne zostały podjęte wspólnie przez organy ścigania państw UE przy wsparciu agencji UE, aby rozbić grupy przestępcze zajmujące się ułatwianiem nielegalnej imigracji. Zebrano dane na temat sposobu działania i szlaków wykorzystywanych przez przemytników.

Operacyjny plan działania w sprawie nielegalnej imigracji został stworzony w ramach polityki unijnej dotyczącej poważnej przestępczości zorganizowanej i wewnętrznej w latach 2014-2017, by przeszkodzić zorganizowanym grupom przestępczym zajmującym się ułatwianiem nielegalnej imigracji działającym w krajach źródłowych, na głównych trasach i przy głównych punktach wejścia do UE. Plan przewiduje wspólne działania operacyjne organów ścigania państw członkowski przy wsparciu agencji UE (Europol, Frontex, CEPOL i Eurojust).Wspólny zespół operacyjny MARE powstał w celu lepszej identyfikacji i śledzenia sieci przemytu działającej w basenie Morza Śródziemnego.

Eurostat informuje, że w latach 2010-2012 zarejestrowano w UE 30 146 ofiar handlu ludźmi. Istnieją uzasadnione podstawy, aby sądzić, rzeczywista liczba jest wyższa.

Handel ludźmi jest zakazany na mocy artykułu 5 Europejskiej Karty Praw Podstawowych. W 2004 roku Unia Europejska przyjęła dyrektywę ustanawiającą zasady i warunki wydawania zezwoleń na pobyt dla obywateli państw trzecich, będących ofiarami handlu ludźmi. 25 państw członkowskich UE zgłosiło Komisji pełną transpozycję.

Pod koniec roku 2010 Komisja powołała po raz pierwszy Koordynatora UE przeciwko handlowi ludźmi, mandat zawarty później w dyrektywie zwalczania handlu ludźmi w UE. Zadaniem koordynatora jest zapewnienie całościowej, spójnej strategii polityki i poprawy koordynacji unijnych instytucji, agencji UE i spoza UE oraz organizacji międzynarodowych.

Strategia UE w Walce z Handlem Ludźmi przyjęta została w 2012 roku. Jest to zestaw działań konkretnych i praktycznych, które mają być zrealizowane w ciągu najbliższych pięciu lat. Opiera się na wszechstronnym i wielodyscyplinarnym podejściu, opartym na pięciu priorytetach: ochronie ofiar, ściganiu handlarzy, profilaktyce, partnerstwie oraz zwiększaniu wiedzy na temat pojawiających się tendencji.

UE przyjęła kompleksowe ramy prawne i polityczne dotyczące ofiar, praw człowieka i płci. Takie podejście jest zakotwiczone w Dyrektywie o zwalczania handlu ludźmi przyjętej w kwietniu 2011 roku. Oprócz zbliżenia prawa karnego państw członkowskich, ustanawia solidne przepisy dotyczące ochrony ofiar i prewencji, jak również wspiera zasadę zakazu kary i bezwarunkowe pomoc.

Luki w regulacjach gospodarki ułatwiają niedozwolone zatrudnianie nielegalnych imigrantów i prowadzą do wykorzystywania obywateli spoza UE. Państwa członkowskie UE uzgodniły zasady wykrywania i przeciwdziałania zatrudnianiu nielegalnych imigrantów przez Dyrektywę o karach dla pracodawców. Określa ona wspólne minimalne standardy dotyczące kar wobec pracodawców naruszających zakaz. Dyrektywa zmierza nie tylko do uczynienia zatrudniania nielegalnych imigrantów trudniejszym, ale obejmuje również środki na rzecz ochrony pracowników, szczególnie tych wykorzystywanych przez nieuczciwych pracodawców.

Pięć lat po jej wejściu w życie w 2009 roku, Komisja przyjęła w maju 2014 roku pierwsze sprawozdanie z implementacji tej dyrektywy. KE stwierdziła, że po transpozycji dyrektywy, wszystkie państwa członkowskie zakazują zatrudniania nielegalnych imigrantów i nakładają sankcje finansowe, administracyjne lub karne na swoich pracodawców. Jednak surowość sankcji określonych w prawie różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich. Pozostaje miejsce na poprawę we wszystkich dziedzinach dających ochronę nielegalnym imigrantom. Niektóre państwa członkowskie mogą dokonać zasadniczych wysiłków na rzecz zwiększenia liczby kontroli.

Humanitarna i efektywna polityka powrotu jest kluczowa dla kompleksowej i zrównoważonej polityki migracji. Dyrektywa o powrocie jest jedną z najważniejszych składowych prawodawstwa UE w tym zakresie. Powoduje dobrowolne wyjazdy, monitorowanie powrotów i zwiększa wykorzystanie środków alternatywnych dla zatrzymania z pełnym poszanowaniem praw podstawowych.

W marcu 2014 roku Komisja opublikowała pierwszy komunikat polityczny formułujący ogólną pozytywną ocenę transpozycji i skutków Dyrektywy o powrocie. Według tego raportu, dyrektywa pozytywnie wpłynęła na prawa krajowe i i praktykę w zakresie dobrowolnego wyjazdu i stała się motorem zmian w przymusowej kontroli powrotów. Przyczyniło się to do konwergencji i ogólnego obniżenia maksymalnych okresów zatrzymania w całej UE, a także zadziałało w kierunku szerszego wdrożenia rozwiązań alternatywnych wobec pozbawienia wolności w państwach członkowskich. Dało także gwarancje proceduralne dla większego bezpieczeństwa prawnego. Według raportu, obawy wyrażone przez niektóre państwa członkowskie w chwili przyjęcia dyrektywy, że jej przepisy ochronne zagroziłoby skuteczności procedur powrotu, nie znalazły potwierdzenia w rzeczywistości. Doświadczenie potwierdza, że ​​procedury przewidziane w dyrektywie pozwalają na zdecydowane działania.

Innym kluczowym instrumentem są porozumienia o readmisji. Efektywna współpraca państw spoza UE na ich podstawie jest niezbędna do zapewnienia odpowiedniej polityki powrotów. Umowy o readmisji określają jasne obowiązki i procedury dla władz państw UE i spoza UE, kiedy i jak przenosić osoby nielegalnie przebywające w państwach członkowskich. Są to w zasadzie instrumenty techniczne, mające na celu poprawę współpracy między administracją państw i mogą być wykorzystane dopiero po decyzji o przeniesieniu, podjętej z zachowaniem pewnych gwarancji proceduralnych ustanowionych przez Dyrektywy o powrocie. Dotychczas weszły w życie umowy o readmisji z UE z dwoma chińskimi regionami specjalnymi w Hong-Kongu i Makao, Sri Lanką, Rosją, Ukrainą, krajami Bałkanów Zachodnich, Mołdawii, Gruzji, Turcją, Armenią, Azerbejdżanem, Wyspami Zielonego Przylądka i Pakistanem. Komisja została również oficjalnie dopuszczone do negocjacji z Marokiem, Algierią, Chinami, Tunezją i Białorusią.

Komisja opracowuje również inicjatywę pilotażową powrotów. Jej celem jest uruchomienie wszystkich możliwych środków i narzędzi, aby zachęcić wybrane kraje do wypełnienia zobowiązań międzynarodowych o readmisji ich własnych obywateli mieszkających nielegalnie w UE. Program jest jeszcze w fazie przygotowawczej.

Frontex jest agencją, która prowadzi współpracę operacyjną na zewnętrznych granicach UE. Główna siedziba znajduje się w Warszawie i zatrudnia około 315 osób. Budżet na rok 2015 wynosi około 115 mln euro. Od czasu powstania, Frontex wspiera państwa członkowskie w obliczu dużej presji migracyjnej na różnych częściach granic zewnętrznych UE, mając do dyspozycji ograniczone zasoby. Frontex nie koordynuje operacji Search and Rescue (poszukiwania i ratowania) i nie posiada własnych funkcjonariuszy straży graniczne, może może zapewnić jedynie pomoc dla tych państw członkowskich, które się o nie zwrócą. Państwa członkowskie pozostają odpowiedzialne za zarządzanie i kontrolowanie ich część granicy zewnętrznej. Frontex pełni funkcję pomocniczą w koordynacji współpracy operacyjnej między państwami członkowskimi, w szczególności w celu wsparcia państw członkowskich napotykających na najwyższy presję migracyjną.

Frontex koordynuje wspólne działania w celu kontroli granicznej i nadzoru na granicach zewnętrznych państw członkowskich UE. Celem tych działań może być na przykład wsparcie państwa członkowskiego napotykającego szczególny nacisk (jako konkretny wyraz solidaryzmu europejskiego), jak również zebranie dodatkowych informacji na temat sposobu działania nielegalnych imigrantów i ich pomocników praz wymiana najlepszych praktyk i wiedzy między państwami UE.

Frontex może użyć zaproszonych funkcjonariuszy, którzy są częścią "Europejskich zespołów straży granicznej", składających się z krajowych funkcjonariuszy straży granicznej, przydzielonych lub nawet oddelegowanych przez państwa członkowskie do agencji Frontex na czas wspólnych działań, szybkich interwencji (wcześniej jako: zespoły szybkiej interwencji na granicy) i projektów pilotażowych.

W 2014 roku, Rada i Parlament Europejski przyjęły rozporządzenie ustanawiające zasady nadzoru nad zewnętrznymi granicami morskimi w kontekście współpracy operacyjnej koordynowanej przez Frontex w celu wzmocnienia działań w zakresie nadzoru granic oraz ustanowienia jasnych zasad zaangażowania wspólnych patroli i transportu przechwyconych lub uratowanych osób w celu zapewnienia bezpieczeństwa osobom poszukującym ochrony międzynarodowej oraz w celu zapobiegania utraty życia na morzu.

Równie ważne jest także odpowiednio ukierunkowane wykorzystanie funduszy w szczególności z Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego na granicach przez państwa członkowskie w celu poprawy ich zdolności do radzenia sobie wysokim naciskiem na tych częściach zewnętrznych granic UE, za które są odpowiedzialne.

W 2014 roku, Zarząd Agencji rozpoczął przygotowanie zewnętrznej oceny, która obejmuje wszystkie działania Frontexu. Oczekuje się, że będzie ona gotowa latem 2015 roku. W czerwcu 2014 roku przeprowadzono także studium wykonalności systemu europejskiej straży granicznej. Na podstawie tych dwóch badań, Komisja zainicjuje debatę nad długoterminową perspektywą rozwoju agencji.

Strefa Schengen nie może sprawnie funkcjonować bez wspólnej polityki wizowej, która ułatwia wjazd legalnych odwiedzających do UE, przy jednoczesnym zapobieganiu nielegalnej migracji i ochronie bezpieczeństwa wewnętrznego. UE wprowadziła wspólną politykę wizową na krótkie pobyty, czyli pozostawanie na terenie do 90 dni w okresie 180 dni. Obywatele z około 105 państw spoza UE muszą posiadać wizy podczas podróży do strefy Schengen; obywatele z około 60 krajów, mogą przyjeżdżać bez wiz. Do państw, które wymagają wizy, są emitowane tak zwane "wizy Schengen". Wizy te wydawane są przez konsulaty państw Strefy i wzajemnie uznawane: ogólnie, wiza krótkoterminowa wydana przez jedno z państw Schengen uprawnia do podróżowania przez 26 państw Schengen przez maksymalnie 90 dni. Wizy na pobyt przekraczający ten okres podlegają procedurom krajowym.

W 2013 roku, kraje Schengen wydały około 16 139 000 wiz przy ogólnej liczbie około 17 250 500 aplikacji. Miał miejsce stały wzrost liczby wniosków wizowych przez cztery kolejne lata: o 68,9% od roku 2009. Dane na rok 2014 nie są jeszcze gotowe, ale dostępne dane wskazują, że liczba wydawanych wiz Schengen, nie może przekroczyć 16 mln, ze spadkiem w szczególności w Rosji (kraju, w którym największa liczba wniosków została złożona).

Rozporządzenie nr 539/2001 ustanawia wspólną listę państw, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz listę krajów, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu. Listy te są regularnie weryfikowane. Komisja ogłosiła nowy przegląd list wizowych na drugą połowę 2015 roku. Rozporządzenie przewiduje także mechanizm wzajemności, który ma zastosowanie, gdy kraj trzeci bezwizowy nakłada obowiązek wizowy dla obywateli jednego lub więcej państw członkowskich oraz mechanizm zawieszenia, który może być wprowadzony przez państwa członkowskie, gdy obywatele kraju wizowego nadużywają prawa wizowego. UE zawarła lub jest w trakcie negocjacji umów o zniesieniu wiz z niektórych państw trzecich, które zostały przeniesione do listy krajów wolnych od wiz, w celu zapewnienia pełnej wzajemnej rezygnacji z obowiązku wizowego.

Kodeks wizowy harmonizuje warunki i procedury wydawania wiz Schengen i określa zasady organizacji i współpracy konsularnej. W wyniku oceny wdrażania Kodeksu wizowego (stosowanej od maja 2010) oraz w celu opracowania bardziej odpowiedniej dla wzrostu gospodarczego polityki wizowej, Komisja zaproponowała w 2014 roku przekształcenie Kodeksu wizowego oraz ustanowienie nowego rodzaj wizy, wizy turystycznej (pozwalając jej posiadaczowi podróżować przez więcej niż 90 dni w ciągu 180 dni w strefie Schengen, bez zamieszkiwania w państwie Schengen). Propozycje te powinny promować wizyty legalnych podróżników poprzez uproszczenie procedur wydawania wiz, w szczególności dla osób podróżujących z pozytywną historią wizową i równocześnie z prześwietlaniem obywateli państw trzecich, które stwarzają zagrożenie nielegalnej migracji.

System Informacji Wizowej (VIS) pozwala państwom strefy Schengen na wymianę danych wizowych. Składa się z centralnego systemu informatycznego i infrastruktury komunikacyjnej łączącej ten system z systemami krajowymi. VIS łączy konsulaty w krajach spoza UE i wszystkie zewnętrzne przejścia granicznych z państwami strefy Schengen. Przetwarza dane i decyzje dotyczące wniosków o wizy krótkoterminowe na odwiedzenie lub tranzyt przez obszar Schengen. System może wykonać porównywania danych biometrycznych, głównie z odcisków palców, do celów identyfikacji i weryfikacji.

UE zawarła również umowy o ułatwieniach wizowych z następującymi krajami spoza UE: Armenią, Azerbejdżanem, Republiką Zielonego Przylądka, Gruzją, Mołdawią, Rosją, Ukrainą. Na podstawie tych umów, obywatele UE i spoza UE korzystają z ułatwionych procedur wydawania wiz. UE negocjuje umowy o ułatwieniach wizowych z Marokiem i rozpocznie negocjacje z Tunezją. Umowy o ułatwieniach wizowych są powiązane z umowami o readmisji.

Polityka migracyjna ma nie tylko wymiar wewnętrzny, ale z natury rzeczy zawiera także silny komponent zewnętrzny. UE zawiera zatem umowy partnerstwa i współpracy z odpowiednimi krajami.

Globalne podejście do kwestii migracji i mobilności (GAMM) – wprowadzone w 2005 roku i odnowione w 2011 roku – stanowi nadrzędne ramy polityki UE w zakresie migracji i azylu zewnętrznego: określa, w jaki sposób UE prowadzi dialog i współpracę z krajami spoza UE w zakresie polityki, w oparciu o jasno określone priorytety osadzone w ogólnych działaniach zewnętrznych UE, w tym współpracy na rzecz rozwoju.

W ramach GAMM, zagadnienia migracji są częścią ogólnych stosunków politycznych i gospodarczych z szeregiem kluczowych partnerów i krajami pochodzenia i tranzytu. Migracja jest także głównym priorytetem w szeregu inicjatyw regionalnych, takich jak partnerstwa UE-Afryka na rzecz migracji, mobilności i zatrudnienia, proces Rabat z krajami Afryki Zachodniej, Partnerstwo Wschodnie, proces Praga, proces Budapeszt (tzw. "Trasa Jedwabna"), współpraca UE-CELAC i UE-ACP oraz niedawno nawiązana współpraca z krajami Afryki Wschodniej, tak zwany proces Chartum.

W ostatnich latach Unia Europejska zawarła również partnerstw na rzecz mobilności z kilkoma krajami z dalszego i bliższego sąsiedztwa. Te oferują kompleksowe ramy dwustronnej współpracy między UE i jej krajami partnerskimi, oparte na wzajemnych zobowiązaniach i ofertach projektów obejmujących zagadnienia mobilności, migracji i azylu, w ramach globalnego podejścia do kwestii migracji i mobilności. Partnerstwo na rzecz mobilności z Jordanią (październik 2014) jest pierwszym tego rodzaju w regionie Bliskiego Wschodu. Wynika z podpisania takich partnerstw z innymi krajami basenu Morza Śródziemnego (Maroko w czerwcu 2013 r Tunezji marca 2014). Partnerstwa na rzecz mobilności miały także miejsce z Republiką Mołdowy i Republiką Zielonego Przylądka (2008), z Gruzją (2009), z Armenią (2011) i Azerbejdżanem (2013).

Ponadto UE oferuje również wsparcie finansowe i strukturalne dla państw podczas konfliktów oraz z dużą liczbą przemieszczeń i uchodźców. Ostatnio UE odpowiedziała na kryzys:

 

Po tragicznych wypadkach u wybrzeży w Lampedusy w 2013 roku, UE ustanowiła Grupę zadaniową ds. Morza Śródziemnego, w celu lepszego zarządzania przepływami migracji i kwestiami azylu, i by zapobiec śmierci na morzu. Rok później, w maju 2014 roku, Komisja wydała komunikat w sprawie prac grupy zadaniowej. Od 1 listopada 2014 Wspólny program operacyjny Tryton został uruchomiony na wniosek władz włoskich, w celu wspierania ich w środkowej części Morza Śródziemnego. Od tego czasu ponad 19 500 osób zostało ocalonych, a operacja została przedłużona do końca 2015 roku.

W 2015 r. Komisja Europejska rozpoczęła prace dotyczące realizacji kompleksowego europejskiego programu w dziedzinie migracji. Kolegium komisarzy przeprowadziło pierwszą debatę na temat kluczowych działań, które pogłębią współpracę w zarządzaniu przepływem migrantów z państw trzecich.


Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce