Polska wśród prymusów
Polska wychodzi z procedury nadmiernego deficytu – informuje KE. Komisja przyjęła jednocześnie zalecenia dla poszczególnych krajów dotyczące ich polityki gospodarczej w latach 2015–2016, w których wezwała do podjęcia działań na poziomie krajowym sprzyjających tworzeniu miejsc pracy i stymulujących wzrost gospodarczy.
Zalecenia te są odzwierciedleniem programu społeczno-gospodarczego Komisji. Od momentu gdy Komisja w nowym składzie pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera rozpoczęła prace w listopadzie 2014 r. i opublikowała roczną analizę wzrostu gospodarczego na 2015 r., jej program opiera się na trzech wzajemnie się uzupełniających filarach. Są nimi: stymulowanie inwestycji, wdrażanie reform strukturalnych oraz dążenie do odpowiedzialności budżetowej. Pomyślne wykonanie zaleceń dla poszczególnych krajów na 2015 r. będzie miało kluczowe znaczenie dla trwałego przywrócenia zatrudnienia i wzrostu gospodarczego w Europie oraz jej częściowego uniezależnienia od zewnętrznych czynników koniunkturalnych, które obecnie sprzyjają ożywieniu gospodarczemu.
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za euro i dialog społeczny, powiedział: Wzmocnienie ożywienia gospodarczego w Europie wymaga dalszych zdecydowanych działań politycznych. Wiele państw członkowskich stoi w obliczu wyzwań w postaci wysokiego długu publicznego i prywatnego, niskiej wydajności i braku inwestycji, które prowadzą do wysokiego bezrobocia i pogorszenia się warunków socjalnych. Wydane dziś zalecenia dotyczą właśnie sposobu postępowania w obliczu tych wyzwań. Aby zwiększyć poczucie odpowiedzialności władz krajowych za cały proces i poprawić wykonanie zaleceń, nasililiśmy kontakty z rządami, parlamentami i partnerami społecznymi. Nasze zalecenia są też zwięźlejsze i lepiej ukierunkowane.
Marianne Thyssen, komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, stwierdziła: - Musimy jak najlepiej wykorzystać szansę wynikającą z nadchodzącego ożywienia gospodarki i przywrócić Europejczykom miejsca pracy. Państwa członkowskie powinny wykorzystać ten impuls i wprowadzić reformy strukturalne. Należy się przy tym skoncentrować na tych grupach, które szczególnie ucierpiały wskutek kryzysu, zwłaszcza na ludziach młodych i długotrwale bezrobotnych.
Pierre Moscovici, komisarz ds. gospodarczych i finansowych, podatków i ceł, oświadczył: - Zwracamy się dziś do państw członkowskich o dopilnowanie, by obserwowane ożywienie gospodarcze nie było zjawiskiem zaledwie sezonowym. Od pierwszego dnia pracy obecnej Komisji naszym priorytetem, jeśli chodzi o gospodarkę, było stymulowanie inwestycji, wspieranie reform strukturalnych i dążenie do odpowiedzialnej polityki budżetowej. Dzisiejsze zalecenia nie służą temu, by Bruksela mogła pouczać rządy krajowe. Mają one być wsparciem dla krajów w ich staraniach o nowe miejsca pracy i o wzrost gospodarczy, które są potrzebne nam wszystkim.
Wzmocniony i usprawniony europejski semestr
Komisja Europejska wprowadziła szereg zmian w procesie europejskiego semestru – unijnego kalendarza koordynacji polityki gospodarczej – w celu zwiększenia politycznej odpowiedzialności za decyzje podejmowane na szczeblu europejskim i krajowym.
Zmiany te obejmują:
- większe skoncentrowanie na priorytetach określonych w rocznej analizie wzrostu gospodarczego, dzięki mniejszej liczbie zaleceń dotyczących tylko kilku priorytetowych obszarów działań;
- wcześniejszą publikację analiz dotyczących poszczególnych krajów i strefy euro, aby umożliwić szczegółowe omówienie najważniejszych kwestii z państwami członkowskimi i partnerami społecznymi;
- większy wpływ na kwestie polityczne i techniczne w ramach rozmów na temat przeszłych i przyszłych zaleceń;
- dostosowany harmonogram, aby dać wszystkim podmiotom więcej czasu na omówienie i uzgodnienie priorytetów z perspektywy europejskiej, a także na porównanie w tym kontekście wyników i priorytetów krajowych.
Zalecenia dla poszczególnych krajów na 2015 r.
Komisja wydaje zalecenia dla 26 krajów i osobno dla całej strefy euro[1]. Zalecenia te są zgodne z następującymi priorytetami:
- stymulowanie inwestycji w celu wspierania przyszłego wzrostu. Wymaga to usunięcia utrudnień w finansowaniu i uruchamianiu projektów inwestycyjnych, a także szybkiego wdrożenia przygotowanego przez Komisję planu inwestycyjnego dla Europy o wartości 315 mld euro;
- wprowadzenie ambitnych reform strukturalnych na rynkach produktów, usług i na rynku pracy, tak aby zwiększyć wydajność, konkurencyjność i inwestycje. Stymulując tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy, reformy te przyczynią się do dobrobytu i większej sprawiedliwości społecznej. Reformy funkcjonowania rynków finansowych ułatwią dostęp do finansowania inwestycji i zmniejszą negatywny wpływ zmniejszania zadłużenia sektora bankowego, prywatnego i publicznego;
- realizowanie odpowiedzialnej polityki budżetowej, zapewniającej równowagę między stabilizacją krótkoterminową a stabilnością w dłuższym okresie. Państwa członkowskie o wysokim poziomie deficytu lub zadłużenia muszą nadal dążyć do zrównoważenia bilansu, natomiast państwa dysponujące przestrzenią fiskalną powinny wspierać wydajne inwestycje. Dzięki zmianie struktury finansów publicznych, powinny one w większym stopniu sprzyjać wzrostowi gospodarczemu;
- poprawa polityki zatrudnienia i ochrony socjalnej, tak aby dawały one możliwości, a także wspierały i chroniły ludzi przez całe życie i aby zapewniały większą spójność społeczną, która jest kluczowym składnikiem trwałego wzrostu gospodarczego.
Zalecenia te są oparte o szczegółowe analizy sytuacji w poszczególnych krajach. Dostosowane do ich potrzeb wytyczne są efektem całorocznego, otwartego dialogu z państwami członkowskimi. Przy ich przygotowaniu analizowane są sprawozdania krajowe Komisji oraz krajowe programy reform i programy stabilności i konwergencji przedstawiane przez państwa członkowskie w kwietniu. Uwzględniane w nich są również najnowsze dane zawarte w wiosennej prognozie Komisji.
W ramach dzisiejszego pakietu Komisja przyjęła także kilka decyzji dotyczących finansów publicznych państw członkowskich w kontekście paktu stabilności i wzrostu. Wszystkie te dokumenty łącznie stanowią ambitny zestaw wytycznych i priorytetów dla gospodarki UE.
Decyzje budżetowe
Komisja zaleciła dziś Radzie Ministrów UE zamknięcie procedury nadmiernego deficytu w przypadku dwóch krajów: Malty i Polski.
Obu krajom udało się ten deficyt skorygować. W przypadku Polski deficyt nominalny wyniósł w 2014 r. 3,2 proc. PKB, przekraczając tym samym wartość referencyjną wynoszącą 3 proc. PKB. W 2014 r. wciąż odczuwane były skutki reformy systemu emerytalnego z 1999 r., mimo że ustawą z grudnia 2013 r. reforma ta została wycofana. Przy uwzględnieniu kosztów netto reformy z 1999 r. deficyt w 2014 r. wyniósł mniej niż 3 proc. PKB (2,7 proc. w 2015 r.). W związku z tym Komisja uznała, że Polska spełnia kryterium deficytu określone w pakcie stabilności i wzrostu.
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za euro i dialog społeczny powiedział: - Chwalę sposób, w jaki Polska poradziła sobie z kryzysem ekonomicznym i jego skutkami, jednocześnie stopniowo poprawiając stan finansów publicznych. Komisja zleciła dzisiaj zamknięcie procedury nadmiernego deficytu wobec Polski. Jednocześnie w niektórych obszarach nadal istnieją strukturalne wyzwania, które należy brać pod uwagę. KE przedstawiła dzisiaj rekomendacje dla Polski w tych obszarach gdzie jest nadal miejsce na postęp – są to wydatki publiczne, spójność podatkowa, efektywność systemu podatkowego, programy emerytalne w niektórych sektorach gospodarki, działania sprzyjające zatrudnieniu oraz inwestycje w transport kolejowy. Bezpośrednim celem tych rekomendacji jest eliminacja wąskich gardeł, które zakłócają rozwój gospodarczy, poprzez polepszenie klimatu dla biznesu i wzmocnienie fundamentów pod długotrwały wzrost.
Na Malcie deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych został obniżony do 2,1 proc. PKB w 2014 r. i według prognoz na 2015–16 r. ma się utrzymać poniżej poziomu 3 proc. PKB. W 2014 r. Malta spełniła także kryterium długu, co jest warunkiem wycofania procedury nadmiernego deficytu, zważywszy, że jej uruchomienie było motywowane naruszeniem obu kryteriów.
W przypadku Zjednoczonego Królestwa Komisja zaleca Radzie stwierdzenie, że rząd nie podjął skutecznych działań, aby zastosować się do zalecenia wydanego w grudniu 2009 r., a dotyczącego skorygowania nadmiernego deficytu do roku budżetowego 2014-15. Stało się tak dlatego, że zrealizowany wysiłek fiskalny był niższy od zalecanego średniorocznego poziomu 1,75 proc. PKB, a deficyt wyniósł w ubiegłym roku 5,2 proc. Komisja zaleca wydłużenie terminu obniżenia deficytu Zjednoczonego Królestwa poniżej wartości referencyjnej (3 proc. PKB) o kolejne dwa lata – do roku budżetowego 2016–17.
W sprawozdaniu dotyczącym Finlandii Komisja stwierdziła, że kraj ten nie spełnia wymogów paktu stabilności i wzrostu dotyczących długu i deficytu. Komitet Ekonomiczno-Finansowy przedstawi swoją opinię na temat tego sprawozdania w ciągu dwóch tygodni, po czym podjęta zostanie decyzja o ewentualnym wszczęciu procedury nadmiernego deficytu.
Francja jest obecnie objęta procedurą nadmiernego deficytu. W programie stabilności na 2015 r. rząd planuje skorygowanie nadmiernego deficytu i jego obniżenie do 2017 r. – zgodnie z zaleceniem Rady z dnia 10 marca 2015 r., wydanym na wniosek Komisji. Rada wyznaczyła Francji termin podjęcia skutecznych działań na 10 czerwca 2015 r.
Sytuacja państw członkowskich pod względem procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej oraz w odniesieniu do paktu stabilności i wzrostu – zobacz tutaj.
Dalsze kroki
Ministrowie z państw UE przedyskutują zalecenia dla poszczególnych krajów w czerwcu, zanim 25–26 czerwca zatwierdzą je szefowie państw lub rządów. Formalne przyjęcie zaleceń nastąpi w lipcu. Następnie państwa członkowskie będą mogły przystąpić do realizacji zaleceń przez ich uwzględnienie w polityce krajowej i planach budżetowych na rok 2015-2016.
Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce
Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce