Polityka fiskalna po zakończeniu procedury nadmiernego deficytu. Rekomendacje Komisji Europejskie – to temat seminarium, które we wtorek 30 czerwca odbyło się w Przedstawicielstwie KE w Polsce. W debacie uczestniczyło ponad 50 osób – w tym eksperci Komisji Europejskiej, przedstawiciele polskiej administracji publicznej, środowisk akademickich oraz dziennikarze.

Seminarium otworzyła Dyrektor Przedstawicielstwa Ewa Synowiec, która przypomniała, że 19 czerwca Rada ECOFIN, w skład której wchodzą ministrowie finansów państw członkowskich UE, zakończyła procedurę nadmiernego deficytu wobec Polski. Decyzja została podjęta zgodnie z rekomendacją Komisji Europejskiej z 13 maja (tekst rekomendacji ws. EDP jest dostępny tutaj).

Decyzja Rady ECOFIN oznacza, że polskie finanse publiczne będą teraz objęte tylko prewencyjnym nadzorem ze strony Komisji Europejskiej. Nie znaczy to jednak, że Ministerstwo Finansów może osiąść na laurach. W dalszym ciągu Polska jest zobowiązana do osiągnięcia tzw. średniookresowego celu budżetowego (MTO), czyli deficytu finansów publicznych w wysokości 1 proc. PKB.

Dyrektor Synowiec poinformowała, że rekomendacje Komisji były przez ostatnie tygodnie przedmiotem dyskusji z państwami członkowskimi na forum różnych komitetów Rady UE. 26 czerwca Rada Europejska formalnie zakończyła semestr europejski, zatwierdzając zalecenia dla poszczególnych krajów i wzywając państwa członkowskie do ich realizacji. Zdecydowana większość rekomendacji Komisji została zaakceptowana przez Radę.

Następnie Martin Larch, Dyrektor Wydziału w Dyrekcji Generalnej KE ds. Ekonomicznych i Finansowych szczegółowo omówił zalecenia fiskalne dla Polski.

W ramach tegorocznego semestru europejskiego Komisja Europejska rekomendowała Polsce w zakresie polityki fiskalnej:

 

Pełen tekst zaleceń Komisji jest dostępny tutaj.

Martin Larch zwrócił uwagę, że niezależne rady budżetowe już funkcjonują w zdecydowanej większości państw członkowskich UE. Posiadają one zagwarantowaną prawnie autonomię, a ich głównych zadaniem jest ocena polityki fiskalnej ex ante oraz ex post.

Odnosząc się do o rekomendacji dotyczącej ograniczenia stosowania obniżonych stawek VAT, Larch zaznaczał, że ma ona przede wszystkim uzasadnienie ekonomiczne. Szerokie stosowanie zredukowanych stawek przyczynia się do spadku dochodów budżetowych oraz niepotrzebnie komplikuje system podatkowy. Jest to również bardzo nieefektywny instrument polityki socjalnej.

Stanowisko polskiego rządu w sprawie rekomendacji Komisji przedstawił Ludwik Kotecki, główny ekonomista Ministerstwa Finansów. Przypomniał podstawy uchylenia procedury nadmiernego deficytu (EDP) wskazując, że W 2014 r. deficyt wyniósł 3,2 proc. PKB, co stanowi poziom bliski wartości referencyjnej (3 proc. PKB), zaś dług osiągnął poziom 50,1 proc. PKB. Przekroczenie przez deficyt sektora progu 3 proc. PKB w 2014 r. wynikało wyłącznie z wdrożenia systemowej reformy emerytalnej z 1999 r., której bezpośredni koszt netto w okresie od stycznia do lipca 2014 r. wyniósł 0,4 proc. PKB. Ludwik Kotecki przypomniał również, że prognozy Komisji Europejskiej potwierdzają trwałość redukcji nadmiernego deficytu. W latach 2015-16 deficyt sektora wyniesie odpowiednio 2,8 proc. PKB oraz 2,6 proc. PKB, zaś dług pozostanie poniżej 60 proc. PKB.

W swojej prezentacji Ludwik Kotecki omówił również wpływ stabilizującej reguły wydatkowej (SRW) na politykę fiskalną. Regułę zaprojektowano w taki sposób, aby przyczyniała się do realizacji wymogów zarówno polskich (progi ostrożnościowe), jak i europejskich (benchmark wydatkowy i średniookresowy cel budżetowy). Zdaniem Ministerstwa Finansów, w latach 2016-18 Polska spełni wymogi wynikające ze ścieżki dostosowawczej prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego. W 2018 r. wynik strukturalny wyniesie -1,2 proc. PKB, a osiągnięcie MTO powinno nastąpić w kolejnym roku.

Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu, zauważył, że Komisja Europejska być może przedwcześnie zakończyła procedurę nadmiernego deficytu wobec Polski. Jego zdaniem, decyzja ta może być odebrana jako przyzwolenie na poluzowanie polityki fiskalnej. Adrian Burda ze Stowarzyszenia Młodzi Reformują Polskę wskazał, że istnieją istotne zagrożenia dla długookresowych prognoz Ministerstwa Finansów.

W trakcie dyskusji goście zwracali również uwagę na wady i zalety utworzenia rady fiskalnej oraz zastanawiali się nad efektywnością niedawno wprowadzonej reguły wydatkowej.


Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce