Zastrzeżenia do MasterCard
Komisja Europejska skierowała do MasterCard pisemne zgłoszenie zastrzeżeń. Twierdzi w nim, że zasady stosowane przez firmę uniemożliwiają bankom oferowanie niższych opłat interchange sprzedawcom detalicznym z siedzibą w innym państwie członkowskim należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), gdzie opłaty interchange mogą być wyższe. W tej sytuacji sprzedawcy detaliczni nie mogą korzystać z niższych opłat w innych krajach.
Dodatkowo, konkurencja między bankami w przypadku transakcji transgranicznych może być ograniczona, co stanowiłoby naruszenie unijnych zasad ochrony konkurencji. W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń.
Komisja twierdzi również, że opłaty interchange stosowane przez MasterCard za transakcje w EU przy użyciu kart wydanych w innych regionach świata naruszają europejskie zasady ochrony konkurencji, ponieważ ustalona opłata minimalna za obsługę tych transakcji jest sztucznie zawyżona. Samo wysłanie pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń nie przesądza o wyniku postępowania wyjaśniającego.
Komisarz Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, stwierdziła: - Wielu konsumentów codziennie korzysta z kart płatniczych, płacąc nimi za żywność, odzież lub zakupy w internecie. Obecnie podejrzewamy, że MasterCard sztucznie zawyża koszty płatności kartą, ze szkodą dla konsumentów i sprzedawców detalicznych w UE. Mamy zastrzeżenia zarówno do zasad stosowanych przez MasterCard w odniesieniu do transakcji transgranicznych na terenie UE, jak i do opłat pobieranych od sprzedawców detalicznych za otrzymywanie płatności dokonywanych kartami wydanymi poza Europą. MasterCard ma teraz możliwość odnieść się do naszych zarzutów.
Płatności kartą pełnią na jednolitym rynku bardzo ważną rolę, zarówno jeżeli chodzi o zakupy krajowe, jak i zakupy transgraniczne i internetowe. Ponad 40 proc. płatności niegotówkowych dokonywanych rocznie przez europejskich konsumentów i europejskie przedsiębiorstwa odbywa się przy użyciu kart płatniczych.
Za każdym razem gdy konsument korzysta z karty płatniczej w sklepie lub w internecie, bank sprzedawcy detalicznego („bank świadczący usługę acquiringu”) uiszcza tzw. opłatę interchange na rzecz banku posiadacza karty („bank wydający kartę”). Bank świadczący usługę acquiringu przenosi koszty opłaty interchange na sprzedawcę detalicznego, który uwzględnia ją, jak każdy inny koszt, w ostatecznej cenie pobieranej od klienta za swoje produkty lub usługi. Koszty opłat interchange są zatem przenoszone na wszystkich konsumentów, nawet tych, którzy nie korzystają z kart i płacą gotówką.
Zastrzeżenia Komisji
Banki korzystają z MasterCard, aby ustalić w ich imieniu opłaty interchange, które obowiązują między nimi. Komisja wstępnie uważa, że MasterCard oraz jego licencjobiorcy (którzy wydają karty oznaczone znakiem MasterCard posiadaczom kart lub przyjmują transakcje dokonane tymi kartami w imieniu sprzedawców detalicznych) tworzą stowarzyszenie przedsiębiorstw. Ponadto Komisja wstępnie uważa, że praktyki opisane w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń naruszają zasady EU i EOG zakazujące karteli oraz innych antykonkurencyjnych praktyk handlowych (art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz art. 53 Porozumienia EOG).
W szczególności w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń zwrócono uwagę na dwie kwestie:
- opłaty interchange nadal różnią się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich. Zasady stosowane przez MasterCard uniemożliwiają sprzedawcom z kraju, w którym opłaty interchange są wysokie, korzystanie z niższych opłat interchange oferowanych przez bank świadczący usługę acquiringu w innym państwie członkowskim (tzw. transgraniczne świadczenie usługi acquiringu). Komisja wyraża obawę, że zasady MasterCard dotyczące transgranicznego świadczenia usługi acquiringu ograniczają bankom możliwości konkurowania ze sobą wysokością ceną usług odbioru płatności kartą i w ten sposób ograniczają konkurencję, co narusza unijne zasady ochrony konkurencji i prowadzi do wyższych cen zarówno dla detalistów, jak i dla konsumentów.
- Komisja wyraża też obawę, że wysokie międzyregionalne opłaty interchange stosowane przez MasterCard mogą być nieuzasadnione. Opłaty te są uiszczane przez bank świadczący usługę acquiringu za transakcje dokonywane na terenie UE przy użyciu kart MasterCard wydanych w innych częściach świata. Na przykład opłaty, jakie ponosi bank świadczący usługę acquiringu, kiedy turysta z Chin płaci kartą rachunek w restauracji w Brukseli, mogą być nawet pięć razy wyższe niż opłaty stosowane w przypadku kart wystawionych w Europie. Ponieważ wartość tych opłat międzyregionalnych wynosi setki milionów euro rocznie, Komisja obawia się, że te wysokie opłaty oznaczają dla sprzedawców detalicznych wyższe ceny, co może w efekcie przekładać się na wyższe ceny produktów i usług dla wszystkich konsumentów, a nie tylko dla tych, którzy korzystają z kart wystawionych poza UE lub płacą kartami.
Jeżeli wstępna ocena Komisji się potwierdzi, będzie mogła ona nałożyć grzywnę na MasterCard.
Informacje dodatkowe
Pisemne zgłoszenie zastrzeżeń to formalny krok w postępowaniach wyjaśniających prowadzonych przez Komisję w związku z przypadkami możliwego naruszenia unijnych zasad ochrony konkurencji. Komisja pisemnie powiadamia o postawionych zarzutach zainteresowane podmioty, które mogą się ustosunkować do tych zarzutów na piśmie. Adresaci mają prawo wglądu do dokumentów znajdujących się w aktach postępowania Komisji, mogą udzielać odpowiedzi na piśmie oraz przedstawić wniosek o złożenie ustnych wyjaśnień na spotkaniu wyjaśniającym w obecności przedstawicieli Komisji i krajowych organów ds. konkurencji. Komisja podejmuje ostateczną decyzję dopiero wówczas, gdy strony skorzystały z przysługującego im prawa do obrony.
Komisja wszczęła postępowanie przeciwko MasterCard w omawianej sprawie w kwietniu 2013 r. Dzisiejsze pisemne zgłoszenie zastrzeżeń jest także ostatnim w szeregu wcześniejszych działań dotyczących opłat interchange:
- W grudniu 2007 r. Komisja stwierdziła, że opłaty interchange stosowane przez MasterCard w odniesieniu do transakcji transgranicznych w EOG (np. gdy obywatel Belgii płaci kartą w sklepie we Francji) ograniczają konkurencję między bankami (zob. także MEMO). We wrześniu 2014 r. ustalenia Komisji zawarte w decyzji zostały potwierdzone przez Trybunał Sprawiedliwości.
- W 2009 r., aby zastosować się do decyzji Komisji, MasterCard ograniczył (w obrębie EOG) transgraniczne opłaty interchange stosowane przez swoje banki członkowskie do 0,20 proc. dla kart debetowych i 0,30 proc. dla kart kredytowych, ale nie obniżył innych opłat interchange.
- Odpowiednio w grudniu 2010 r. i w lutym 2014 r. Komisja przyjęła także decyzje, w efekcie których zobowiązania Visa Europe (stowarzyszenie banków) stały się prawnie wiążące. Obejmowały one ograniczenie do tych samych poziomów (0,20 proc. i 0,30 proc.) opłat interchange ustanawianych w EOG dla kart debetowych i kart kredytowych.
- Większość transakcji w EOG stanowią transakcje krajowe (czyli korzystanie przez konsumenta z karty we własnym kraju), które nie były objęte postępowaniem Komisji. Opłaty interchange od tych transakcji znacznie się różnią w poszczególnych krajach. Zostały one zakwestionowane przez krajowe organy ds. konkurencji i ostatecznie w kilku krajach je obniżono. W kwietniu 2015 r. Rada Ministrów UE oraz Parlament Europejski przyjęły rozporządzenie w sprawie opłat interchange, które począwszy od grudnia 2015 r. będzie ograniczać tego rodzaju opłaty dla kart wydanych i wykorzystywanych w Europie (do maksymalnie 0,20 proc. dla kart debetowych i 0,30 proc. dla kart kredytowych). Rozporządzenie w sprawie opłat interchange spowoduje obniżenie kosztów dla europejskich sprzedawców detalicznych i zapewni równe warunki działania na całym rynku płatności kartami. Ograniczenia wprowadzone rozporządzeniem nie mają jednak zastosowania do transakcji międzyregionalnych, które stanowią jeden z dwóch przedmiotów obecnego postępowania.
Obecnie toczy się postępowanie wyjaśniające w stosunku do Visa Inc. (która jest odrębnym podmiotem prawnym od Visa Europe) w sprawie międzyregionalnych opłat interchange.
Więcej informacji na temat tego postępowania wyjaśniającego dostępnych jest na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji w ogólnodostępnym rejestrze spraw pod numerem 40049.
Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce
Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce