Luksemburg i Holandia przyznały selektywne korzyści podatkowe firmom Fiat Finance and Trade oraz Starbucks – wynika z dochodzenia KE. Korzyści te są niezgodne z przepisami UE dotyczącymi pomocy państwa. Każda z firm będzie musiała przekazać teraz co najmniej 20 milionów tytułem niezapłaconego podatku. - Wszystkie przedsiębiorstwa, duże lub małe, wielonarodowe lub nie, powinny płacić należne podatki – podkreśliła komisarz Margrethe Vestager.

Po przeprowadzeniu szczegółowych dochodzeń, które rozpoczęto w czerwcu 2014 r., Komisja stwierdziła, że Luksemburg przyznał selektywne korzyści podatkowe spółce finansowej Fiata, a Holandia - przedsiębiorstwu zajmującemu się paleniem kawy w ramach grupy Starbucks. W obu tych przypadkach interpretacja indywidualna prawa podatkowego wydana przez odpowiedni krajowy organ podatkowy sztucznie zaniżała wysokość podatku płaconego przez przedsiębiorstwo.

Komisarz Vestager, która w KE odpowiada za politykę konkurencji, powiedziała: - Interpretacje indywidualne prawa podatkowego, które w sztuczny sposób obniżają wysokość obciążeń podatkowych przedsiębiorstw nie są zgodne z przepisami UE dotyczącymi pomocy państwa. Są one nielegalne. Mam nadzieję, że wiadomość ta, wraz z dzisiejszymi decyzjami, dotrze zarówno do rządów państw członkowskich, jak i do przedsiębiorstw. Wszystkie przedsiębiorstwa, duże lub małe, wielonarodowe lub nie, powinny płacić przypadające na nie należne podatki.”

Interpretacje indywidualne prawa podatkowego są jako takie całkowicie zgodne z prawem. Są to pisma o braku zastrzeżeń wydawane przez organy podatkowe w celu wyjaśnienia danemu przedsiębiorstwu sposobu, w jaki obliczany będzie należny podatek od przedsiębiorstw lub wyjaśnienia stosowania szczególnych przepisów podatkowych.

W ramach dwóch interpretacji indywidualnych objętych dochodzeniem zatwierdzono jednak zastosowanie sztucznych i złożonych metod w celu ustalenia dochodów przedsiębiorstw podlegających opodatkowaniu. Nie odzwierciedlają one jednak rzeczywistości gospodarczej. Metody te polegają w szczególności na ustalaniu cen za towary i usługi sprzedawane pomiędzy przedsiębiorstwami należącymi do grup Fiat i Starbucks (tak zwanych „cen transferowych”), które nie odpowiadają warunkom rynkowym. W rezultacie większość dochodów przedsiębiorstwa zajmującego się paleniem kawy w ramach grupy Starbucks przeniesiono za granicę, gdzie nie podlegają one opodatkowaniu, natomiast spółka finansowa Fiata uiszczała podatki jedynie od niewielkiej części jej rzeczywistych dochodów.

Jest to nielegalne w świetle przepisów UE dotyczących pomocy państwa: w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego nie można stosować metod, niezależnie od ich złożoności, mających na celu ustalenie cen transferowych bez ekonomicznego uzasadnienia, zgodnie z którymi nienależnie przenosi się dochody w celu obniżenia wysokości podatków płaconych przez przedsiębiorstwa. Skutkowałoby to przyznaniem danemu przedsiębiorstwu nieuczciwej przewagi konkurencyjnej względem innych przedsiębiorstw (głównie MŚP), które płacą ceny rynkowe za wykorzystywane towary i usługi, a więc są opodatkowane zgodnie z ich rzeczywistymi dochodami.

W związku z powyższym Komisja nakazała rządom Luksemburga i Holandii odzyskanie niezapłaconego podatku odpowiednio od przedsiębiorstw Fiat i Starbucks, aby wyeliminować nieuczciwą przewagę konkurencyjną, z której korzystały te przedsiębiorstwa, oraz przywrócić równe traktowanie z innymi przedsiębiorstwami znajdującymi się w podobnej sytuacji. Kwoty, które należy odzyskać, wynoszą co najmniej 20 mln euro w przypadku każdego z tych przedsiębiorstw. Oznacza to również, że przedsiębiorstwa te nie mogą już korzystać z przywilejów podatkowych przyznanych w ramach wspomnianych interpretacji indywidualnych prawa podatkowego.

Ponadto Komisja będzie nadal prowadzić dochodzenia dotyczące praktyk w zakresie interpretacji indywidualnych prawa podatkowego we wszystkich państwach członkowskich UE. Komisja nie wyklucza możliwości wszczęcia dodatkowego formalnego dochodzenia w sprawie interpretacji indywidualnych prawa podatkowego w przypadku podejrzenia, że przepisy UE dotyczące pomocy państwa nie są przestrzegane. Formalne dochodzenia w sprawie interpretacji indywidualnych prawa podatkowego w Belgii, Irlandii i w Luksemburgu są w toku. Każdy z przypadków jest oceniany indywidualnie i dzisiejsze decyzje nie przesądzają o wyniku trwających analiz Komisji.
    
    

Fiat

Fiat Finance and Trade, z siedzibą w Luksemburgu, świadczy usługi finansowe, takie jak pożyczki wewnątrz grupy, na rzecz innych przedsiębiorstw produkujących samochody z grupy Fiat. Angażuje się w wiele różnych transakcji z przedsiębiorstwami z grupy Fiat w Europie.

Dochodzenie Komisji wykazało, że interpretacja indywidualna prawa podatkowego wydana przez władze Luksemburga w 2012 r. przyznała selektywną korzyść przedsiębiorstwu Fiat Finance and Trade, co nienależnie zmniejszyło jego obciążenia podatkowe od 2012 r. o 20–30 mln euro.

Zważywszy, że działalność przedsiębiorstwa Fiat Finance and Trade można porównać do działalności banku, dochód podlegający opodatkowaniu tego przedsiębiorstwa można określić w podobny sposób, jak w przypadku banku, obliczając zwrot z kapitału wykorzystywanego przez przedsiębiorstwo na jego działalność finansową. W interpretacji indywidualnej zatwierdzono jednak sztuczną i niezwykle skomplikowaną metodę, która nie jest odpowiednia do obliczania dochodu podlegającego opodatkowaniu z uwzględnieniem warunków rynkowych. W szczególności w interpretacji sztucznie obniża się podatki płacone przez Fiat Finance and Trade na dwa sposoby:

•     ze względu na szereg ekonomicznie nieuzasadnionych założeń i stosowanie korekt w dół kapitał własny określony w przybliżeniu w interpretacji indywidualnej był dużo niższy niż rzeczywisty kapitał przedsiębiorstwa;
•     szacunkowe wynagrodzenie naliczane względem tego już znacznie niższego kapitału do celów podatkowych było również dużo niższe w porównaniu z kursem rynkowym.

W konsekwencji przedsiębiorstwo Fiat Finance and Trade płaciło jedynie podatki od niewielkiej części rzeczywistego kapitału przy bardzo niskim wynagrodzeniu. Co do zasady, jeśli dochód podlegający opodatkowaniu oblicza się w oparciu o kapitał, poziom kapitalizacji w przedsiębiorstwie musi być odpowiedni w stosunku do standardów branżowych. Ponadto naliczane wynagrodzenie musi odpowiadać warunkom rynkowym. Z oceny Komisji wynika, że, w przypadku Fiat Finance and Trade, jeżeli szacunki dotyczące zastosowanej wysokości kapitału i wynagrodzenia odpowiadałyby warunkom rynkowym, dochód podlegający opodatkowaniu zgłoszony w Luksemburgu byłby 20 razy wyższy.

Starbucks

Starbucks Manufacturing EMEA BV („Starbucks Manufacturing”), z siedzibą w Holandii, jest jedynym przedsiębiorstwem w grupie Starbucks w Europie zajmującym się paleniem kawy. Zajmuje się sprzedażą i dystrybucją kawy palonej i produktów związanych z kawą (np. kubków, żywności pakowanej, ciastek) do punktów sprzedaży Starbucks w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Afryce.

Dochodzenie Komisji wykazało, że interpretacja indywidualna prawa podatkowego wydana przez władze Holandii w 2008 r. przyznała selektywną korzyść przedsiębiorstwu Starbucks Manufacturing, co nienależnie zmniejszyło jego obciążenia podatkowe od 2008 r. o 20–30 mln euro. W szczególności w interpretacji sztucznie obniżono podatki płacone przez Starbucks Manufacturing na dwa sposoby:

•     Starbucks Manufacturing uiszcza bardzo wysoką opłatę licencyjną na rzecz Alki (przedsiębiorstwo w grupie Starbucks z siedzibą w Wielkiej Brytanii) z tytułu know-how w dziedzinie palenia kawy.
•     Ponadto Starbucks Manufacturing płaci zawyżoną cenę za zielone ziarna kawy przedsiębiorstwu Starbucks Coffee Trading SARL z siedzibą w Szwajcarii.

W dochodzeniu Komisji wykazano, że wysokość opłaty licencyjnej uiszczanej przez Starbucks Manufacturing na rzecz Alki nie może być uzasadniona, ponieważ nie odzwierciedla odpowiednio wartości rynkowej. W rzeczywistości jedynie Starbucks Manufacturing ma obowiązek uiszczania opłaty za wykorzystanie know-how – od żadnego innego przedsiębiorstwa należącego do grupy Starbucks ani żadnego z niezależnych przedsiębiorstw, którym zleca się palenie, nie wymaga się żadnych opłat licencyjnych za korzystanie z tej wiedzy fachowej w zasadniczo tej samej sytuacji. W przypadku Starbucks Manufacturing istnienie tej opłaty i jej wysokość oznaczają jednak, że znaczna część dochodu podlegającego opodatkowaniu tego przedsiębiorstwa jest bezpodstawnie przenoszona do Alki, które nie jest objęte podatkiem od przedsiębiorstw ani w Wielkiej Brytanii, ani w Holandii.

W dochodzeniu wykazano ponadto, że podstawa opodatkowania Starbucks Manufacturing została także nienależnie zmniejszona o znacznie zawyżoną cenę, którą przedsiębiorstwo to płaci za zielone ziarna kawy szwajcarskiemu Starbucks Coffee Trading SARL. W rzeczywistości marża za ziarna wzrosła ponad trzykrotnie od 2011 r. Z uwagi na wysokość ceny tego kluczowego czynnika produkcji sama tylko działalność Starbucks Manufacturing polegająca na paleniu kawy nie wygenerowałaby wystarczającego dochodu umożliwiającego uiszczanie opłaty licencyjnej za know-how w dziedzinie palenia kawy na rzecz Alki. Opłata powoduje zatem przeniesienie do Alki dochodu uzyskiwanego ze sprzedaży innych produktów, takich jak herbata, ciastka i kubki, w punktach sprzedaży Starbucks, co stanowi większość obrotu Starbucks Manufacturing.
    
Odzyskanie należności

W przepisach UE dotyczących pomocy państwa wymaga się co do zasady odzyskania pomocy państwa niezgodnej z tymi przepisami w celu ograniczenia zakłócenia konkurencji spowodowanego przez tę pomoc. W swoich dwóch decyzjach Komisja określiła metodę obliczania wartości nieuzasadnionej przewagi konkurencyjnej, z której korzystały przedsiębiorstwa Fiat i Starbucks, tj. różnicy między kwotą, jaką przedsiębiorstwo zapłaciło a kwotą, którą zapłaciłoby bez interpretacji indywidualnej prawa podatkowego. Kwota ta wynosi 20–30 mln euro zarówno w przypadku Fiata, jak i Starbucksa, ale luksemburskie i holenderskie organy podatkowe muszą teraz określić dokładne kwoty podatku do odzyskania przy użyciu metody określonej w decyzjach Komisji.

Nowe środki dochodzeniowe

W obu dochodzeniach Komisja po raz pierwszy skorzystała ze środków służących zwracaniu się o udzielenie informacji zgodnie z decyzją państw członkowskich podjętą na posiedzeniu Rady z lipca 2013 r. (rozporządzenie 734/2013). Korzystając z przyznanych uprawnień, Komisja może, jeżeli informacje przedłożone przez państwo członkowskie objęte dochodzeniem w sprawie pomocy państwa nie są wystarczające, zwrócić się do każdego innego państwa członkowskiego oraz do przedsiębiorstw (w tym przedsiębiorstwa korzystającego ze środka pomocy i jego konkurentów) o dostarczenie jej bezpośrednio wszystkich informacji rynkowych niezbędnych do dokończenia oceny pomocy państwa. Te nowe środki stanowią część inicjatywy unowocześniania polityki w dziedzinie pomocy państwa zapoczątkowanej przez Komisję w 2012 r. Dzięki nim Komisja może koncentrować swoje działania w zakresie egzekwowania przepisów na pomocy, która najbardziej zakłóca konkurencję.

Szczegółowe informacje

Od czerwca 2013 r. Komisja prowadzi analizę praktyk wydawania interpretacji indywidualnych prawa podatkowego w państwach członkowskich. W grudniu 2014 r. rozszerzyła swoje badanie na wszystkie państwa członkowskie. Komisja prowadzi również trzy szczegółowe dochodzenia w sprawach, w których pojawiły się obawy, iż interpretacje indywidualne prawa podatkowego mogą rodzić wątpliwości w zakresie pomocy państwa. Dochodzenia te dotyczą przedsiębiorstw Apple w Irlandii, Amazon w Luksemburgu oraz belgijskiego systemu podatkowego.

Zwalczanie uchylania się od opodatkowania i oszustw podatkowych jest jednym z głównych priorytetów Komisji. W czerwcu 2015 r. Komisja przedstawiła szereg inicjatyw mających na celu zwalczanie uchylania się od opodatkowania, zapewnienie zrównoważonych dochodów podatkowych oraz wzmocnienie jednolitego rynku dla przedsiębiorstw. Proponowane środki, będące częścią planu działania Komisji na rzecz sprawiedliwego i wydajnego opodatkowania, mają znacząco poprawić warunki opodatkowania przedsiębiorstw w UE, dzięki czemu stanie się ono bardziej sprawiedliwe i wydajne oraz bardziej sprzyjające wzrostowi gospodarczemu. Kluczowe działania obejmowały ramy zapewniające efektywne opodatkowanie wygenerowanych dochodów oraz strategię dotyczącą wznowienia wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB). Nowego wniosku w tej sprawie można spodziewać się w 2016 r. W ramach pakietu dotyczącego przejrzystości podatkowej przedstawionego przez Komisję w marcu pierwsze sukcesy odnotowano również w październiku 2015 r., kiedy to państwa członkowskie osiągnęły porozumienie polityczne w sprawie automatycznej wymiany informacji o interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego, po zaledwie siedmiu miesiącach negocjacji. Przepisy te przyczynią się do osiągnięcia dużo większej przejrzystości oraz będą zniechęcać do wykorzystywania interpretacji indywidualnych prawa podatkowego jako instrumentu służącego nadużyciom podatkowym. Jest to dobra wiadomość dla przedsiębiorstw i konsumentów, którzy nadal będą korzystać z tej bardzo użytecznej praktyki podatkowej, ale pod bardzo ścisłą kontrolą zapewniającą ramy dla uczciwej konkurencji podatkowej.

Jawne wersje decyzji zostaną udostępnione w rejestrze pomocy państwa na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji pod numerami sprawy SA.38375 (Fiat) i SA.38374 (Starbucks) po wyjaśnieniu kwestii poufności. Biuletyn State Aid Weekly e-News zawiera wykaz nowych decyzji dotyczących pomocy państwa opublikowanych w Internecie i w Dzienniku Urzędowym UE.