Załączniki:

Plik	Rozmiar
Action Plan of European Union Strategy for the Baltic Sea Region	1101 Kb
Komunikat dot. strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego	167 Kb

Zakończyły się prace nad rewizją Strategii dla Regionu Morza Bałtyckiego. W wyniku procesu zapoczątkowanego w trakcie polskiej prezydencji w Radzie Europejskiej została przyjęta zrewidowana Strategia dla Regionu Morza Bałtyckiego oraz zrewidowany Plan Działania.

Strategia odpowiada  na zagrożenia ekologiczne dla Morza  Bałtyckiego, na  konieczność dalszego przezwyciężania dawnych podziałow i potrzebę rozwoju połączeń transportowych, a także zacieśniania powiązań handlowych, rozwoju badań i innowacji w Regionie Morza Bałtyckiego.

W czerwcu 2009 r. na wniosek Rady Europejskiej Komisja Europejska przyjęła strategię UE dla regionu Morza Bałtyckiego (EUSBSR), a następnie  w  czerwcu 2011 r. Komisja opublikowała sprawozdanie z wdrażania strategii. Obecnie po blisko  4 latach  jako rezultat szerokich konsultacji społecznych, przyjęto zaktualizowane cele, obszary priorytetowe oraz wskaźniki i poziomy realizacji celów strategii bałtyckiej.

Trzy cele ogólne strategii to :
I Ocalenie morza
Ogólnym celem w zakresie środowiska dla Morza Bałtyckiego jest osiągnięcie dobrego stanu środowiska do 2020 r., zgodnie z wymogami dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej, oraz właściwego stanu ochrony  zgodnie z unijną strategią ochrony różnorodności biologicznej i powiązanymi z nią poziomami docelowymi do 2021 r., określonymi w planie działań HELCOM dotyczącego Morza Bałtyckiego.
Komisja zaproponowała stosowanie następujących wskaźników i poziomów docelowych w celu pomiaru postępów w kierunku ocalenia morza:
1.    czystość wód mierzona osiągnięciem dobrego stanu środowiska do 2020 r. oraz obejmująca obniżenie zawartości substancji odżywczych zgodnie z poziomami docelowymi i wskaźnikami, które zostaną określone w przyszłym przeglądzie dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej oraz w zaktualizowanym planie działania komisji helsińskiej dla Morza Bałtyckiego w 2013 r.;
2.    osiągnięcie bogatej i zdrowej dzikiej fauny i flory do 2020 r., mierzone poprawą stanu różnorodności biologicznej i zdrowia ekosystemów, w tym w odniesieniu do stad ryb, zgodnie z zaktualizowanymi poziomami docelowymi, które zostaną określone przez HELCOM w roku 2013 oraz w zmienionej dyrektywie ramowej w sprawie strategii morskiej;
3.    terminowe przyjęcie w 2013 r. i pełne wdrożenie do 2021 r. zaktualizowanego planu działania HELCOM dla Morza Bałtyckiego;
4.    czysta żegluga, mierzona wyeliminowaniem nielegalnych zrzutów do 2020 r., a także bezpieczna żegluga, mierzona zmniejszeniem o 20 % do 2020 r. liczby wypadków w porównaniu do poziomu z 2010 r.;
5.    opracowanie transgranicznych, opierających się na ekosystemach, planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich w całym regionie do 2015 r.;
6.    adaptacja w odniesieniu do zmiany klimatu poprzez przyjęcie zintegrowanego planu i programu ochrony wybrzeża do 2020 r.;
7.    zwiększenie bezpieczeństwa dzięki pogłębieniu współpracy między organami nadzoru morskiego poprzez lepsze dzielenie się informacjami i skoordynowane działania w celu poprawy świadomości w zakresie sytuacji na morzu i efektywności działań na morzu do 2015 r.

II Rozwój połączeń w regionie
Celem rozwoju połączeń w regionie, jest rozwój  rozwoju potencjału ludzkiego oraz tworzenie inteligentniejszego i bardziej oszczędnego systemu transportowo-energetycznego, Realizacja tego celu wymaga pełnego wykorzystania  nowych zaleceń dotyczących polityki spójności, w szczególności rozwoju infrastruktury transgranicznej.
Wskaźniki  i poziomy docelowe do pomiaru postępów:
1.    lepsze, zrównoważone połączenia wewnętrzne i zewnętrzne regionu wraz z ograniczeniem czasu podróży i czasu oczekiwania na granicach zewnętrznych przy wsparciu ze strony instrumentu „Łącząc Europę”, co w praktyce oznacza zakończenie wszystkich siedmiu priorytetowych projektów lądowych i morskich TEN-T w tym regionie, na przykład budowy stałego połączenia przez Bełt Fehmarn (Femern Bælt) do 2020 r. oraz Rail Baltica do 2024 r.;
2.    połączenie rynków energii państw bałtyckich z pozostałą częścią regionu zgodnie z postanowieniami planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich, co w praktyce oznacza pełne i zrównoważone pod względem ekologicznym połączenie rynków energii elektrycznej i gazu do 2015 r.;
3.    zwiększona współpraca w zakresie wspólnego transgranicznego zarządzania i planowania infrastruktury i jej tworzenia, w tym na obszarach morskich

III Zwiększenie dobrobytu.
Za pośrednictwem odnowionych ram strategii cel „zwiększenie dobrobytu” oznacza Intensyfikację działań  zmierzających do przywrócenia wzrostu gospodarczego zgodnie z celami strategii „Europa 2020”. Przewiduje on skoncentrowanie się na wzroście gospodarczym i tworzeniu miejsc pracy oraz szybkiej transpozycji prawodawstwa w celuzapewnienia sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Ma to kluczowe znaczenie, ponieważ większość handlu odbywa się wewnątrz makroregionu.
Komisja proponuje stosowanie następujących wskaźników i poziomów docelowych w celu pomiaru postępów:
1.    wzrost wielkości wymiany handlowej wewnątrz regionu oraz usług transgranicznych o 15 % do 2020 r.;
2.    zwiększenie liczby uczestników programów wymiany i współpracy kulturalnej, edukacyjnej i naukowej o 20 % do 2020 r.;
3.    oprócz powyższych wskaźników dotyczących polityki użyteczne mogą być następujące wskaźniki kontekstowe, pozwalające umieścić strategię w szerszym kontekście przemian społeczno-gospodarczych w regionie:
a)    zmniejszenie dysproporcji wyrażające się zmniejszeniem różnicy w poziomie PKB pomiędzy niżej i wyżej rozwiniętymi państwami członkowskimi;
b)    obniżenie stóp bezrobocia poprzez osiągnięcie stopy zatrudnienia osób w wieku od 20 do 64 lat wynoszącej 75 %, zgodnie z celem strategii „Europa 2020”;
c)    ogólne wydatki na badania i rozwój, mierzone wskaźnikiem inwestycji w B+R i innowacje, który powinien do roku 2020 wynieść co najmniej 3 % w całym regionie (cel strategii „Europa 2020”);
d)    osiągnięcie krajowych poziomów docelowych w oparciu o cele strategii „Europa 2020” w zakresie klimatu i energii.

Dostosowanie finansowania
Strategia w momencie jej tworzenia nie została wyposażona we własne struktury, instytucje  czy dedykowane środki finansowe ponieważ według Komisji Europejskiej wdrażanie strategii makroregionalnych nie powinno pociągać za sobą tworzenia nowych uregulowań, ustanowienia nowych organów czy zatwierdzenia nowych środków finansowych a raczej zapewnić synergię działań istniejących instytucji i wykorzystania dostępnych programów i źródeł finansowania.

W obecnej sytuacji gospodarczej Komisja podkreśla potrzebę efektywnego wykorzystania istniejących środków z budżetu UE i budżetów krajowych. W celu maksymalizacji wpływu finansowania makroregionalnego państwa członkowskie i inne podmioty oferujące finansowanie powinny ustalić lub zmodyfikować priorytety zgodnie z celami strategii.. Strategia powinna być kompleksowo powiązana z wszelkimi dostępnymi zasobami, pochodzącymi m.in. z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Rybackiego (1), instrumentu „Łącząc Europę” i programu LIFE, a także z programów w dziedzinie badań i innowacji, edukacji, kultury i zdrowia.

Podjęto istotne działania zmierzające do zwiększenia wsparcia dla podejścia makroregionalnego w ramach finansowych na lata 2014-2020. Opracowywane obecnie ramy  polityki spójności na następny okres programowania uwzględniają wyraźne odniesienia strategiczne i praktyczne.Przy opracowywaniu umów partnerskich oraz programów operacyjnych na poziomie regionalnym, krajowym, transgranicznym i ponadnarodowym będą uwzględniane cele i priorytety makroregionalne.

Współpraca w regionie Morza Bałtyckiego stanowi wzmocnienie i usprawnienie polityki UE w innych dziedzinach, np. polityki w dziedzinie zmiany klimatu, programu ramowego „Horyzont 2020” w zakresie badań naukowych i innowacji oraz programu „Erasmus dla wszystkich” w dziedzinie edukacji; wspomaga także realizację zintegrowanej polityki morskiej oraz polityki dotyczącej europejskiej sieci transportowej (TEN-T).

Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że podejście makroregionalne nadaje  nowy,  praktyczny wymiar współpracy możliwy do zastosowania także w innych częściach Europy.27 czerwca 2012 r. szefowie państw i rządów zatwierdzili strategię UE dla regionu Dunaju, przyjętą przez Komisję w grudniu 2011 r. . Z nowych form współpracy korzysta około 15 państw członkowskich.

Linki
http://www.interact-eu.net/eusbsr/eusbsr/284/3949
http://www.balticsea-region-strategy.eu/

(1) Fundusz ten, zgodnie z propozycją Komisji, ma w nowym okresie finansowym ulec przekształceniu w Europejski Fundusz Morski i Rybacki.