Państwa członkowskie UE zatwierdziły w dn. 1.10.2020 r. wniosek Komisji dotyczący zainwestowania 998 mln euro w kluczowe europejskie projekty dotyczące infrastruktury energetycznej w ramach instrumentu „Łącząc Europę". Dzięki wczorajszemu pozytywnemu głosowaniu zapewniono pomoc finansową dla prac i badań w ramach dziesięciu projektów.

Największa kwota finansowania przeznaczona jest na projekt synchronizacji systemów państw bałtyckich (720 mln euro), mający na celu lepszą integrację rynków energii elektrycznej w Estonii, na Łotwie, Litwie i w Polsce. Wśród innych projektów znajdują się: inteligentna sieć elektroenergetyczna łącząca Węgry i Słowację (102 mln euro) oraz pierwsza w historii dotacja w ramach instrumentu „Łącząc Europę" na prace nad projektem transportu CO₂ obejmującym belgijskie i niderlandzkie porty. 

Kadri Simson, komisarz do spraw energii, powiedziała: Te dziesięć projektów przyczyni się do stworzenia bardziej nowoczesnego, bezpiecznego i inteligentnego systemu infrastruktury energetycznej, który ma kluczowe znaczenie dla realizacji Europejskiego Zielonego Ładu i osiągnięcia naszych ambitnych celów na 2030 r. w zakresie klimatu. W szczególności wczorajsza decyzja jest decydującym krokiem w procesie synchronizacji systemów państw bałtyckich – projekt ten ma strategiczne znaczenie dla Europy. Inwestycje te pomogą podtrzymać ożywienie gospodarcze w UE i przyczynią się do stworzenia nowych miejsc pracy.
Przydział środków jest zgodny z celami Europejskiego Zielonego Ładu, a 84 proc. środków przeznaczono na projekty w zakresie energii elektrycznej lub inteligentnych sieci. We wczorajszym głosowaniu przyznano wsparcie finansowe na dziesięć projektów: dwa dotyczą przesyłu energii elektrycznej, jeden – inteligentnych sieci elektroenergetycznych, sześć – transportu CO₂ (w tym pięć – badań) oraz jeden – gazu. Wśród projektów, które uzyskały wczoraj zielone światło, znajdują się:
Projekt synchronizacji systemów państw bałtyckich, etap II (720 mln euro): W ramach kontynuacji wcześniejszej inwestycji nowe środki zostaną przeznaczone na budowę „Harmony Link" - kabla elektroenergetycznego łączącego Polskę i Litwę przez Morze Bałtyckie. Kabel stanie się elementem składowym przyszłej podmorskiej sieci przesyłowej na obszarze Morza Bałtyckiego. Środki te pokryją również takie inwestycje jak kompensatory synchroniczne w Estonii, na Łotwie i Litwie.
Danube InGrid (102 mln euro): Ten projekt inteligentnej sieci elektroenergetycznej na Węgrzech i Słowacji przyczyni się do lepszego zarządzania siecią oraz poprawy jakości i bezpieczeństwa dostaw energii u wszystkich uczestników rynku. Wspierane będzie również skuteczniejsze włączenie odnawialnych źródeł energii do sieci.
Porthos – projekt dotyczący sieci transportowej CO₂ (102 mln EUR): W ramach tego projektu między Holandią a Belgią powstanie ogólnodostępna sieć transportowa CO₂, obejmująca główne porty Europy (Rotterdam, Antwerpia i North Sea Port) i łącząca je ze składowiskiem na Morzu Północnym.
Połączenie międzysystemowe Bułgaria-Serbia (28 mln euro): Ten priorytetowy projekt uzgodniony w ramach Grupy Wysokiego Szczebla CESEC poprawi bezpieczeństwo dostaw energii i dywersyfikację importu gazu w Europie Południowo-Wschodniej.
North Sea Wind Power Hub (14 mln euro): Badanie na potrzeby rozwoju ważnego projektu dotyczącego wykorzystania morskiej energii wiatrowej na Morzu Północnym.
Kontekst
Aby Europa mogła przejść na ekologiczną i nowoczesną gospodarkę, konieczne jest dostosowanie europejskiej infrastruktury do przyszłych potrzeb systemu energetycznego. Połączenia międzysystemowe stanowią trzon zintegrowanego unijnego rynku energii, dzięki czemu poprawi się bezpieczeństwo dostaw w Europie, zmniejszy zależność od pojedynczych dostawców, a konsumenci będą mieli większy wybór. Istotne jest również, aby rozwijały się odnawialne źródła energii, a UE wywiązywała się ze swoich zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego i ambitnego celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do połowy bieżącego stulecia.
Do otrzymania dotacji w ramach instrumentu „Łącząc Europę" kwalifikują się jedynie projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania (PCI), znajdujące się na unijnej liście przyjętej przez Komisję. Najnowsza lista PCI została opublikowana w październiku 2019 r., a kolejna (piąta) – ma wejść w życie na początku 2021 r. Od 2014 r. w ramach instrumentu „Łącząc Europę" – Energia przyznano już prawie 4 mld euro dotacji, z czego 65 proc. przeznaczono na projekty w dziedzinie energii elektrycznej, w tym na inteligentne sieci.
Przyszłe finansowanie w ramach instrumentu „Łącząc Europę" – Energia zależy od ostatecznego porozumienia instytucji UE w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027. Przyznawanie dotacji w przyszłości będzie zgodne z planowanym przeglądem rozporządzenia w sprawie transeuropejskich sieci energetycznych (TEN-E). Komisja ma przedstawić swój wniosek w sprawie TEN-E przed końcem 2020 r., aby zapewnić stabilne ramy umożliwiające UE finansowanie infrastruktury niezbędnej do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu.
Dodatkowe informacje:
Lista wszystkich projektów otrzymujących wsparcie UE w ramach aktualnego zaproszenia do składania ofert 
Przegląd projektów finansowanych z instrumentu „Łącząc Europę" – Energia w latach 2014–2019
Aktualna lista projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania 
Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci (INEA)
 
Inwestycje w nową infrastrukturę energetyczną Pobierz (48.283 kB - PDF)